O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Uy parranda tuxumining  asosiy kimyoviy tarkibi va 

ovqatlik qiymati 

Tuxum  turlari 

Miqdori  (%) 

100 g. ning 

kaloriyasi 

 

Oqsil 

Yog„ 

Uglevod 

Suv 

Tovuq  tuxumi 

12,57 

12,02 

0,67 

73,67 

158 

O„rdak tuxumi 

12,77 

15,04 

0,30 

70,81 

184 

G„oz  tuxumi 

13,90 

13,30 

1,30 

70,40 

180 

Kurka tuxumi 

18,10 

11,80 

1,20 

72,60 

165 

 

Tovuq  tuxumi  yangiligi,  ya‟ni  tug„ilgan  kunidan  boshlab,  saqlanish 

sharoitida  va  muddatiga  qarab  to„rt  turga  bo„linadi.  Parhez  tuxumlari  besh 

kungacha  qulay  sharoitda  saqlangan  tuxumlardir.  Bu  tuxumlar  yuqori  sifatli 

bo„lib,  toza,  sarig„i  sezilmaydigan  va  mustahkam  joylashgan,  pugasining 

balandligi  4  mm  dan  oshmaydi.  yorug„likni  tekis  va  to„liq  o„tkazadi.  Parhez 

tuxumlarining  ustida  tug„ilgan  kuni  va  ferma  nomeri  ko„rsatilgan  bo„ladi.  Bu 

tuxumlarni  xomligicha  iste‟mol  qilish  mumkin.  Yangi  tuxum  ularga  dietik  qulay 

sharoitda (20 dan past bo„lmagan) yoki sovuq xonalarda 30 kungacha saqlangan 

tuxumlardir.  Yangi  tuxumlar  toza,  butun,  tiniq,  sarig„i  sezilmaydigan,  oqsili 

zich, pugasining  balandligi  7 mm gacha bo„lishi mumkin.   

Sovuq  xonalarda  saqlanadigan  tuxum  -  havo  harorati  -  1-20  da  30 

kundan  ortiq  saqlangan  tuxumlardir.  Tuxumlarni  5-7  oygacha  saqlash  mumkin. 

Tuxumlar  uzoq  muddat  saqlanishi  tufayli  po„sti  silliqlanib,  oqsili  bo„shashib, 

---

195 

 

sariqlari  qimirlaydigan  bo„lib  qoladi.  Tuxum  ancha  quriydi,  og„irligini 

yo„qotadi. Pugasining balandligi  9 millimetrgacha  kengayib  qoladi.  

Ayrim  joylarda  tuxumni  boshqa  usulda  saqlash  imkoniyati bo„lmaganda, 

ular suyuq ohak eritmasi quyulgan hovuzchalarda saqlanadi. Bunda tuxum po„sti 

va  qovoqchalari  ohak  g„ubori  bilan  qoplanib,  tuxumni  tashqi ta‟sirlardan saqlab 

turadi.  Ohak  eritmasida  tuxumlarni  4-5  oygacha  saqlash  mumkin.  Bu 

tuxumlarning  sifati  boshqalarga  qaraganda  pasayib  qoladi,  po„sti  yupqalashadi. 

Ohakda  saqlangan  tuxumlar  asosan  qayta  ishlash  uchun  foydalaniladi.  Savdoga 

yangi  va sovuq xonalarda saqlangan tuxumlar  oshxona tuxumi  deb chiqariladi.