O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti



Download 1,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet160/198
Sana31.12.2021
Hajmi1,36 Mb.
#211737
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   198
Bog'liq
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi t

klassik va keynscha yondashuvlar. 

Iqtisodiyotchilar  orasida  ishsizlikning  sabablariga  yagona  qarash  yo‘qdir. 

Ishsizlikning quyidagi asosiy sabablarini ko‘rsatib o‘tish mumkin: 

♦  aholining  haddan  ortiq  ko‘pligi  (umuman  olganda  jahon  iqtisodiyotida 

mehnat  ortiqchaligi  kuzatilmoqda,  aholi  sonining  keskin  ortishi  esa  bunga  sabab 

bo‘lmoqda);  

♦  ish  haqi  stavkalarining  kasaba  uyushmalarining  harakatlari  va  aholining 

ijtimoiy-iqtisodiy faolligi bosimi ostida muvozanat darajasidan yuqori belgilanishi; 

♦  fan-texnika  inqilob  davrida  mehnatning  kapital  tomonidan  siqib 

chiqarilishi; 

♦  mehnat  bozorida  monopsoniyaning  mavjudligi  (mehnatga  haq  to‘lash 

shartlarini monopsonist korxonalar belgilaydi va bandlik hajmini kamaytiradi); 

♦  to‘lovga  layoqatli  talabning  pastligi  (tovar  va  xizmatlarga  bo‘lgan 

talabning yo‘qligi mehnatga bo‘lgan talabni susaytirib yuboradi, chunki u hosilaviy 

xarakterga ega bo‘lib, ishsizlik uning sababidan vujudga keladi). 

Bu  sabablarning  barchasi  oxir-oqibatda  ishsizlikni  keltirib  chiqaradi  yoki 

uning yanada rivojlanishiga sabab bo‘ladi. Bu hodisaning nazoratdan chiqib ketib 

rivojlanishi jiddiy makroiqtisodiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. 

Ishsizlikning  birinchi  oqibati  –  potensial  YaIM  darajasidan  ortda  qolish, 

ya’ni  mahsulotni  yetarli  ishlab  chiqarmaslikdir.  1960-yilda  amerikalik  iqtisodchi 

A.Ouken  ushbu  fenomen  ustida  tadqiqotlar  o‘tkazdi.  Ulkan  statistik  materialni 

tahlil qilib chiqqach, u quyidagi xulosaga keldi: siklik ishsizlik ko‘rsatkichi bilan 

amaliy  YaIMning  potensial  YaIM  darajasidan  ortda  qolishi  o‘rtasida  barqaror 

o‘zaro  bog‘liqlik  mavjud  ekan.  U  o‘z  hisob-kitoblari  asosida  Ouken  qonuni  deb 

nomlangan qoidani asoslab berdi. 


Download 1,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   198




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish