O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

Iqtisodiyotda  gisterezis  (yunon.  «gisterezis»  -  ortda  qolish)  –  ayrim 

makroiqtisodiy  chora-tadbirlarning  uzoq  vaqt  saqlanib  qoluvchi  oqibatlari, 

boshqacha qilib aytganda, tabiiy darajaga qaytmasligidir. 

So‘nish  davridan  so‘ng,  jonlanish  davri  kirib  kelsa,  ya’ni  ishsizlikning 

dastlabki  darajaga  qaytishi  uchun  barcha  sharoitlar  yuzaga  kelsa  ham,  bu  narsa 

amalga oshmasligi ham mumkin, chunki so‘nish davrida ishchi kuchi sifat jihatdan 

o‘zgargan  bo‘lishi  (ishchilar  mehnat  ko‘nikmalarini  yo‘qotgan  bo‘lishlari, 

ishlashdan  chiqib  qolgan  bo‘lishlari)  mumkin,  ya’ni  bu  maktab  tabiiy  daraja 

gipotezasini inkor qiladi. 

Mehnat  bozoriga  va  ishsizlik  muammosiga  nisbatan  turlicha  qarashlar 

davlatning ishsizlikni tartibga solishga qaratilgan iqtisodiy siyosatiga nisbatan turli 

xulosalarga olib keladi. 

Klassik  maktab  vakillari  davlatning  mehnat  bozori  faoliyatiga  qisman 

aralashuvi tarafdorlaridir: davlatning passivligi bozorning o‘z-o‘zini tartibga solish 

kuchlari to‘liq namoyon bo‘lishiga imkon beradi. Keyns maktabi vakillari mehnat 

bozoridagi  gisterezis  va  qiyinchiliklarni  rad  etmagan  holda,  davlatning  ish 

o‘rinlarini  tashkil  qilish  va  iqtisodiyotda  bandlik  muammolarini  hal  qilish  orqali 

to‘lovga layoqatli talabni tartibga solishga qaratilgan faol aralashuvini yoqlaydilar.