Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Oklaxoma  shtati  Makalesterdan  unchalik  uzoq  bo’lmagan  masofada,  janub 

tomonda joylashgan bo’lib, mahsulotlari brendga aylangan katta zavod kompleksida 

malakali xizmatchilar ishlaydi.  Ular o’z ishining shu darajada ustasiki, ular bu ishni 

shunchalik  uzoq  vaqtdan  buen  sifatli  tayyorlab  keladilar,  hozirgi  kunda  ular 

mahsulotlarining bozordagi ulushi qariyib 100 foizni tashkil qiladi.  

Ular  AQSh  harbiy  mudofasi  uchun,  ishchi  muhitni  ushlab  turish  uchun  talab 

qilinadigan  bomba  tayyorlaydilar,  yuqori  darajadagi  tavakkalchilik  bilan  bog’liq 

bo’lgan harbiy bo’lmagan tuzilma va intizomiy tuzilmalarning ajib uyg’unligidir.  

Bu  yerda  ham  ish  samarali  amalga  oshiriladi.  Ish  “Cisco”  tizimlarida  ham 

samarali  amalga  oshirilishi  mumkin,  rasmiy  tuzilmasi  boshqacha  bo’lishiga 

qaramasdan.  “Cisco”da    xodimlar  o’z  ishlarini    70  foizini  uyda  bajarishadi,  hech 

bo’lmaganda  o’z  vaqtlarining  20  foizini  uylarida  bajarishadi.  Bu  ikkala  tashkilot 

kerakli  bo’lgan  ishni  bajarishga  erishadilar,  lekin  shunga  qaramasdan  ularning  har 

biri boshqa tuzilmani ishlatgan holda erishadilar. 

Boshqarish sohasidagi hech bir masala oxirgi bir necha yilda tashkilot  tashkiliy 

tuzilmasi kabi masalalardek bunchalik ko’p o’zgarishlarga yo’liqmagan. 

Boshqaruvchilar  xodimlarga  tashkilot  oldiga  qo’yilgan  vazifa  va  loyihalarni  

amalga oshirishda yordam beradigan hamda bunda ularning ishini osonlashti-radigan, 

bir  paytning  o’zida  turli  vaziyatlarga  moslashuvchan  yangi  tuzilmaviy 

konstruktsiyalarni  o’ylab  topish  uchun  an’anaviy  yondashuvlarni  qayta  ko’rib 

chiqadilar. 

Tashkilotni  loyihalashtirish  borasida  boshqaruvchilarning  asosiy  tamo-yillari 

bo’lib,  asoschi  mualliflar  hisoblanmish    Fayol  va  Maks  Veberlar  tomonidan  taklif 

etilgan tuzilmalarning tamoyillariga qat’iy amal qiladilar. O’sha  ilk tamoyillar taklif 

etilgan davrlardan buyon 90 yil o’tdi. Oradan o’tgan vaqtni va shu vaqt ichida bo’lib 

o’tgan  tarkibiy  o’zgarishlarni  inobatga  olgan  holda,  bu  tamoyillar  hozirda  eskirib, 

bugungi kunda ularning foydasi bo’lmaydi deyish mumkin emas. 

Lekin  aksariyat  hollarda  ular  hali  ham  samarali  tashkilotlarni  barpo  etishda 

muhim ma’lumotlar manbai bo’lib xizmat qilib kelmoqda.  

---

424 

 

Albatta, biz mana yillar mobaynida ko’plab bilimlarga  va cheklovlar haqidagi 

fikrlarga ega bo’ldik.