Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkent moliya instituti

Narxlar harakati 
Trend chizig‘i 

---

236 
Pasayuvchi yoki “ayiqlar” trendi 
Jadvaldan ko‘rinib turibdiki, McDonalds kompaniyasi aksiyalarining 
bozordagi kursi 6 oy davomida o‘suvchi trendga ega bo‘lgan, lekin avgust oyida 
narxlardagi burilish pasayuvchi tendentsiyaga o‘zgargan va bozorda “ayiqlar” trendi 
xukmron. Investor esa, McDonalds kompaniyasi aksiyalarini avgust oyida sotishi 
kerak, aks holda katta zarar ko‘rishi mumkin. 
Pasayuvchi trendda narxlarni yuqoridan chegaralab turuvchi to‘g‘ri chiziq 
qarshilik chizig‘i (liniya soprotivlenie, resistance line) deb ataladi. 
“Ayiqlar” bozorida biz narxlarning pasayishiga qo‘yamiz, chunki biz uchun 
narxlarni yuqoridan chegaralab turuvchi to‘g‘ri chiziq muhimdir. Qarshilik 
(soprotivlenie) 
to‘g‘ri 
chizig‘ining 
pasayishi, 
kesishuvi 
trend 
bilan 
o‘zgarayotganidan dalolat beradi. 
Qo‘llab-quvvatlash va qarshilik to‘g‘ri chizig‘iga ega bo‘lgan trend. 
Narxlar harakati 
Trend chizig‘i 
Qarshilik chizig‘i 

---

237 
Bir vaqtning o‘zida aniq qo‘llab-quvvatlash to‘g‘ri chizig‘iga hamda qarshilik 
to‘g‘ri chizig‘iga ega bo‘lgan trend ko‘plab qiziqishlar uyg‘otadi (rasmga qarang). 
Bu trendda narxlarning ham yuqori ham past darajalarini prognozlashtirishga imkon 
bo‘ladi. 
3. Uchinchi trend turi – gorizontal trend (trendning mavjud emasligi). Bu 
trendda narxlar gorizontal diapazonda tebranadi. (sideways, Flat market, trendless). 
Bu trendning qo‘llab-quvvatlash yoki qarshilik chiziqlari bo‘ladi, lekin narxlarning 
yuqoriga yoki pastga harakatining aniq tasviri bo‘lmaydi. Quyidagi rasmga 
keltirilgan. 
 
Gorizontal trend 
Bundan tashqari, trendlarni shakli bo‘yicha tasniflashimiz mumkin. Fond 
bozori savdolarida eng ko‘p uchraydigan trend shakllaridan biri, bu “bosh” va “elka” 
trendidir. Quyidagi rasmda “bosh” va “yelka” trend shaklini ko‘rishimiz mumkin.