O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti iqtisodiyot fakulteti “iqtisodiyot” kafedrasi

Savdo ishlab chiqarish faoliyati xususiyati.
Ovqatlanish 
korxonalari quyidagi toifalarga bo’linadi: 

restoran; 

kafe; 

bar; 

bufet; 

gazakxona; 

oshxona va boshqalar.
Har bir toifadagi ovqatlanish korxonasi uchun unga mos keladigan 
taom va ichimliklar assortimenti, qo’llaniladigan xizmat ko’rsatish shakli, 
joylashgan o’rni, xizmat ko’rsatiladigan mijozlar kontingenti – boshqa 
toifalash me’zonlari aralashmasi xosdir. 
Restoran — 
ovqatlanish korxonasi bo’lib, mehmonlarga keng 
assortimentdagi taomlar, ichimliklar, qandolat maxsulotlari, jumladan 
murakkab tayyorlanadigan firma maxsulotlari taqdim etadi. Restoranlarda 
yuqori darajadagi xizmat ko’rsatish darajasi malakali oshpazlar, 
ofitsiantlar, metrdotellar tomonidan amalga oshirilib, dam olish va 
ko’ngil ochishni tashkil etilishi bilan birga olib boriladi. 
Mehmonxona kompleksi tarkibida bir yoki bir nechta restoranlar 
bo’lishi mumkin.
Mashhur mehmonxona zanjirlariga kiruvchi yirik mehmonxonalarda 
odatda ikkita restoran — xashamatli firma va uncha kata bo’lmagan 
taom va ichimliklar narxi yuqori bo’lmagan restoranlar mavjud. 
Restoranlar mehmonxonada yashovchilar uchun ham tashrif 
buyuruvchilar uchun xizmat ko’rsatadi. Ular shu bilan birga tantanali va 
rasmiy qabullar, kengashlar, konferentsiyalar, kongresslar o’tkazish 
hamda mehmonlarga suvenirlar, gullar sotish, mehmonxona nomerlariga 
xizmat ko’rsatish va boshqa xizmatlarni ko’rsatishadi.
Ko’pgina restoranlarda kontsertlar uyushtiriladi. 

---

Kafe — 
ovqatlanish korxonasi bo’lib, mehmonlarga cheklangan 
assortimentdagi taom va ichimliklar, qandolat maxsulotlari, sutli 
ichimliklarni dam olish va ko’ngil ochish bilan birgalikda tortiq qladi.
Ko’pgina mehmonxona komplekslari tarkibida restoranlar Bilan birga 
uncha kata bo’lmagan kafelari mavjud.
Bar —
ixtisoslashgan ovqatlanish korxonasi bo’lib, mehmonlarga turli 
ichimliklar, shirinliklar, shirin taomlar va gazaklar taqdim etishadi. Barda 
shinam holatda dam olish, musiqa eshitish, ko’ngil ochish mumkin. 
Bufet 
cheklangan assortimentda yaxna gazak, buterbrod, ichimliklar, bulochka 
va qandolat maxsulotlarini joyida iste’mol qilish nazarda tutilgan 
maxsulotlarni sotadi. Maxsulotni qadoqlab olib ketishga ruxsat etiladi. 
Mehmonxonalarda bufetlar elektro plitalar, muzlatkichlar, sovutadigan 
peshtaxtalar va boshqa zamonaviy uskunlar bilan jihozlangan holda 
mijozlarga xizmt ko’rsatadi.
Gazakxona 
turli taom va gazaalar, bulonlar, yaxna va qaynoq 
ichimliklarni iste’mol qilish va sotishni amalga oshiradi.
 
Oshxona 
ovqatlanish 
korxonasi 
sifatida 
ko’pincha 
kurort 
mehmonxonalar tarkibida uchraydi. Aholining turli qatlamlariga shu 
joyning o’zida ovqatlanish uchun nonushta, tushlik, kechki ovqat taqdim 
etish va boshqa qo’shimcha xizmatlari ko’rsatadi.