O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi termiz davlat universiteti a. Sh. Xurramov umurtqasizlar zoologiyasidan

Topshiriqlarga javob bering va bilimingizni baholang
1. Jigar qurtida nechta so’rg'ich bo’ladi?
A. 5 ta; B. 2 ta ; S.  1  ta; D. 4 ta;
2.  Jigar  qurtining  jinsiy  organlarining  qismlari  qayerda 
ochiladi?
A. Laurev kanali; B. Tuxumdon ; S. Melis bezi; D. Ootip;
3.  Jigar  qurtining 
lichinkalik  davrlari  bo’lib,  quyidagi 
javobning qaysi birida ular tartib bilan ko’rsatilgan?
A.  Mirasidiy,  serkariy,  adoleskariya,  sporotsista,  reziya;
B.  Redeya,  mirasidiy,  sporotsista,  serkariya.  adoleskari;
S.  Mirasidiy,  adoleskariya,  rediya,  sporotsista,  serkariya; 
D. Mirasidiy, sporotsista, rediya, serkariya, adoleskariya;
4.  Quyidagi  hayvonlaming  qaysi  biri  jigar  qurti  rivoj- 
lanishida oraliq xo’jayin hisoblanadi?
A.  Mollyuska;  B.  Yomg’ir  chuvalchangi;  S.  Chumoli; 
D. Baliq;
5. Yassi chuvalchangda qaysi organlar sistemasi boTmaydi? 
A. Ayimv organlari; B. Jinsiy organlar; S. Ovqat hazm qilish
87
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

organlari; D. Qon va nafas olish organlari;
6.  Quyidagi  hayvonlarning  qaysi  birida  ichaklar  ko’r 
o’simtalar bilan tugaydi?
A.  Gidrasmonlarda;  B.  Trematodalarda;  S.  Askaridada; 
D.  Yomg’ir chuvalchangida;
7. 0 ’zbekistonda quyidagi  olimlardan qaysi biri trematolami 
o’rgangan?
A. ToMaganov; B. Muhammadiev; S. Sultonov; D. Azimov; 
Mustaqil ish uchun topshiriqlar
1. Jigar qurtining yashash muhiti va tashqi tuzilishi.
2.  Jigar  qurtining  tuzilishidagi  o’ziga  xoslilik  nimadan  ibo- 
rat.
3. Hazm qilish va ayirish organlarini ta'riflang.
4. Jigar qurtining tuzilishi aks ettirilgan rasmlami chizing.
16  - MASHG’ULOT
JIGAR QURTINING RIVOJLANISH SIKLI
Ishning  ntaqsadi:  jigar  qurtining  rivojlanish  sikli 
davomida hosil bo'ladigan turli linchinkalaming tuzilishlarini 
o’rganish.
Kerakli  jihozlar:  mirasidiy,  sporotsista,  rediya  va 
serkariyalaming  bo’yalgan  tayyor  preparatlari  (iloji  bo’lsa 
tiriklari),  mikroskoplar,  jigar  qurti  taraqqiyot  bosqichlarini 
aks ettimvchi ko’rgazmali vositalar.
Ishning  mazmuni.  Jigar  qurti  biogelmint  hisoblanib, 
rivojlanish siklida ikki xo’jayin ishtirok etadi. Jigar qurtining 
tuxumi qalin po’st bilan o’ralgan bo’lib, shakli ovalsimon.  U 
boshlang’ich  rivojlanish  davrini  bachadonda  o’tkazadi. 
Fatsiola  tuxumlari  uning  tanasidan  chiqqandan  keyin 
xo’jayini  jigarining  o’t  yo’Ilariga  o’tib,  o’t  suyuqligi  bilan 
ichakka o’tadi  va u  yerdan tezakka  aralashib tashqi  muhitga 
chiqadi.  Bu  vaqt  davomida  tuxumda  lichinka  shakllanadi.
88
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Tashqi  muhitda  tuxumdagi  embrionning  keyingi  rivojlanishi 
uchun  qulay  sharoit  -   yorug’lik  va  issiqlik,  kislorod  va  suv 
bo’lishi shart (29-rasm).