O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi tеrmiz davlat univеrsitеti tabiiy fanlar fakultеti

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ОВҚАТ ҲАЗМ ҚИЛИШ ОРГАНЛАРИ 
 
4 
4 - расм. 
1-Сўлак безлари; 2-Ҳалқум; 3-Диафрагма; 4-Ошқозон; 5-Ошқозон ости бези, 
6- Ингичка ичак; 7-Тўғри ичак; 8-Чувалчангсимон ўсимта; 9-Йўғон ичак; 
10-Ўт пуфаги; 11-Жигар; 12-Қизилўнгач. 

---

110 
моддаси билан қопланган. 
Одамларда тишлар икки марта (баъзида уч марта) алмашинади. 
Болаларда сут тишлари 6-7 ойлигидан бошлаб чиқа бошлайди. Улар 20 та 
бўлиб 6-7 ёшга қадар туради. Сут тишлари формуласи қуйидагича: 
2.0.1.2 
2.1.0.2 
2.0.1.2 
2.1.0.2 
Доимий тишлар деярли бир умр туради.Баъзан кексаликда учинчи 
марта тиш чиқиши ҳам мумкин. Бундай тишлар маълум бир формулада 
бўлмайди. Доимий тишлар сони 32 та бўлиб, юқори ва пастки жағларда 16 
тадан жойлашади. Доимий тишлар формуласи қуйидагича:
 
Тил кўндаланг тарғил мускуллардан тузилган орган бўлиб, уч 
қисмдан: танаси, учи, орқа қисмлариданташкил топган. Тилнинг устки 
юзасида овқатнинг таъмини билиб берувчи 4 хил сўрғичлар жойлашган: 
ипсимон, тарновсимон, қўзиқоринсимон, баргсимон сўрғичлар. Тилда 3 
жуфт скелет мускуллари учрайди: энгак тил ости мускули, тилости - тил 
мускули, бигиз тил мускули . 
Сўлак безлари. Оғиз бўшлиғининг шиллиқ қаватида турли ҳажмда 
жуда кўп сўлак безлари жойлашган бўлиб, улар тил, лаб, лунж ва танглай 
безлари номи билан аталади. Катта ҳажмдаги уч жуфт сўлак безлари оғиз
бўшлиғи атрофида жойлашган. 
1. Қулоқ олди бези ясси шаклга эга бўлиб, юз териси остида ташқи 
қулоқ пастида ва қисман чайнов мускули устида жойлашган. У бир жуфт 
бўлиб оғирлиги 25-30 г. Қулоқ олди бези оқсилга бой тиниқ сўлак ажиратади. 
Без найчаси юқори жағнинг иккинчи озиқ тишлар соҳасига очилади. 
2. Жағ ости бези 15 г бўлиб, пастки жағ суяги ости чуқурлигида 
жойлашган, чўзинчоқ тухум шаклига эга.Бу без яхши тараққий этган парда
(капсула) билан ўралган. Унинг чиқарув найи тил остидаги сўрғичларга 
очилади. Жағ ости бези оқсил аралашган шиллиқ суюқлик ажратади.