O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Pushti chirish kasalligini qo’zg’atuvchisi – Trichothecium roseum Lk zamburug’i. Zararlangan ko’sak ustki tomondan kasallik qo’zg’atuvchi zamburug’ning konidial sporalar to’plamidan iborat bo’lgan pushti g’ubor bilan qoplanadi. Bunday ko’sak ochilmaydi yoki faqat bir tirqish hosil qilib ochilishi mumkin. Pushti g’ubor ko’sak ichiga kirib, tolani qoplab oladi, natijada tola tivitlanib yozilmaydi.

Kasallik ko’pincha o’simlikni birmuncha sovuq urgandan so’ng namoyon bo’ladi. Zamburug’ konidiyalar yordamida o’simlik qoldiqlarida qishlaydi. Infeksiya shamol va hasharotlar orqali tarqaladi.

Ko’sakda oqish hoshiyali alohida joylashgan, ba’zan o’zaro qo’shilib ketuvchi qoramtir dog’lar hosil bo’ladi. Dog’ sirtida zamburug’ning konidiya sporalaridan iborat to’q siyoh rangli, halqa shaklida joylashgan, g’uborlar hosil bo’ladi. Bunday ko’saklardagi chanoqning ayrim bo’laklarini rivojlanishdan orqada qolishi tufayli ko’sak bir tomonlama o’sgan bo’lib qoladi.

Rivojlanmagan chanoq bo’laklari qurib yoriladi, to’q siyoh rang tusga kirgan tola bo’laklari ochilgan bo’lib, undan qo’zg’atuvchining sporasi atrofga chang tariqasida uchishi mumkin. Zamburug’ zararlangan o’simlik qoldiqlarida qishlab qoladi.