O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Yuqumsiz kasalliklar. G’o’zaning yuqumsiz kasalligini kelib chiqishida parazit organizmlar ishtirok etmaydi. Uning kelib chiqish sabablari tuproq harorati, atmosfera sharoiti, oziqa, suv miqdori va boshqa omillarning o’zgarishidir.

Yuqumsiz kasalliklarga qo’yidagilar kiradi:

Kuzgi so’lish kasalligi g’o’zada O’zbyokiston sharoitida iyulning boshlaridan paydo bo’lib, sentyabrning boshigacha davom etadi. Kasallikning rivojlanishi tez sur’atlar bilan amalga oshib, o’simlikning asosiy hosilni to’plash paytiga to’g’ri keladi.

Kasallikning asosiy belgilaridan biri uning tezkorlik bilan bilan o’tishi, ya’ni 2-3 kun ichida sodir bo’ladi. So’ligan barglar o’simlikda osilib turaveradi. Kasallangan o’simlik yonidagi sog’lom o’simlikdan rivojlanishi va o’sishi bo’yicha farq qilmaydi. O’simlik birdaniga so’liydi, barglari qizg’ish tusga kiradi, hyech qanday dog’lar hosil bo’lmaydi.

Xloroz kasalligining asosiy belgisi sarg’ayadi. Xlorozni paydo bo’lishiga sabab, bargdagi xlorofill donachalarining kamayib ketishi tufayli uning yashil rangini o’zgarishidir. O’simlikning rivojlanishi uchun ayrim moddalar (temir, kalsiy, suv va boshqalar) ko’payib yoki kamayib ketishi tufayli modda almashinishi buziladi, natijada xlorofill donachalarining kamayishiga olib keladi.

Garmsel issiq shamol g’o’zaga zarar keltirib, uning barglarini, ya’ni barglarning ma’lum qismini yoki butunlay bargning o’zini quritadi. O’simlikning butunlay qurib qolishi ham kam hollarda kuzatiladi. Ko’proq garmselning zarari qumli va qaqragan cho’lga yaqin bo’lgan tumanlarda seziladi.