O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

TOK ILDIZ BO’G’ZINING BAKTERIAL RAK KASALLIGI

Agrobacterium tumefaciens bakteriyasi qo’zg’atadigan bu kasallik tokda butun dunyoda, jumladan O’zbekistonda barcha viloyatlarda keng tarqalgan va (ayniqsa yosh nihollarga) katta zarar keltiradi.

Kasallik belgilari. Tokning asosan ildiz bo’g’zida (ko’pincha payvand qilingan joylarida) yumshoq yoki qattiq (yog’ochsimon) gallar (shishlar) paydo bo’ladi. Ular oldin oq, yumshoq, silliq, go’shtsimon bo’lib, so’ngra sarg’ish, jigarrang, oxiri qora tus oladi, qattiq va usti g’adir-budur shakl oladi. Shishlar oldin kichik, kengligi bir necha mm bo’lib, keyin o’sadi, bir-biri bilan qo’shilib ketadi, diametri 30 sm ga yetadi, kuzga yaqin qurib, po’k bo’lib qoladi va yerga tushib ketishi mumkin. Tok bo’g’zidan kasallik poyaning pastki qismiga va ildizga 1 m chuqurlikkacha tarqaladi. Kichik shishlarni nematodalarning gallari bilan adashtirish mumkin. Tokning shishlardan yuqoridagi qismlari nobud bo’lishi mumkin.