O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Lavlagiga ozuqa moddalar yetishmasligi kuzatilganida, lavlagi o’simliklarida quyidagi belgilar rivojlanadi. Bor:o’simlik yosh organlarining o’sish nuqtalari nobud bo’ladi; rozetka o’rtasidagi yosh, so’ngra yetilgan barglar so’lg’in bo’lib, sarg’ayadi, qo’ng’ir tus oladi, nihoyat qorayadi va nobud bo’ladi; barg bandlari va tomirlarida och tusli bo’rtmalar paydo bo’ladi, ko’pincha ular qo’ng’ir tus oladi, chatnab, yorilib ketadi, teshiklaridan havoda qora tus oluvchi suyuqlik chiqadi. Ildizmevalar ichida qora dog’lar va ustida katta yaralar - chirigan joylar paydo bo’ladi, ularga Fusarium spp.., va Phoma betaekabi zamburug’lar kirib, kasallikni kuchaytiradi va lavlagi butunlay chirishi mumkin. Bor yetishmasligi va fomoz ta’sirida ildizning ustki qismida quruq chirish, ildizmevalar ichida esa bo’shliqlar paydo bo’lishi ham mumkin. Zararlangan ildizmevalar omborxonalarda tez chiriydi. Bor yetishmasligi ko’pincha kalsiy
moddasi ko’p bo’lgan ishqorli tuproqlarda, quruq ob-havo sharoitida kuzatiladi. Azot: ekin o’sishdan orqada qoladi, barglarida xloroz rivojlanib, ular och-yashil tus oladi, qalinlashadi va qattiqroq
bo’lib, tomirlaridan boshlab sarg’ayadi, ba’zilari quriydi, ildizlari mayda bo’lib qoladi. Fosfor: ekin o’sishdan orqada qoladi, to’q-yashil tus oladi; pastki barglarda tepasidan boshlab qo’ng’ir dog’lar paydo bo’ladi, bunday barglar so’ladi. Kaliy: barglar yupqa, biroz g’ijimlangan shakl oladi; ularning ustida, chetlaridan boshlab, quruq to’q-qo’ng’ir yoki kulrang dog’lar paydo bo’ladi, ildizlari mayda bo’lib qoladi (Gerasimov, Osniskaya, 1961; Peresыpkin, 1982; Ganiyev, Nedorezkov, 2005).