O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti tarix fakulteti tarixshunoslik va manbashunoslik kafedrasi arxivshunoslik fanidan ma’ruza matni tuzuvchi: Yakubov Akmal Saydirasulovich

Sharhning tuzilishi 

---

63

Annotasiya
– hujjat (yoki hujjatlar) ning tarkibi va mazmuni 
haqidagi axborot

Sharhlar tarhi (sxemasi) 

– arxiv sharhlarini yozishda qo’llaniladigan asosiy

tamoyillar 
(tarkibiy,
funksional, 
mavzuiy,
xronologik, nominal) 


Nazorat savollari 
1. Arxiv hujjatlari sharhi deganda nima tushuniladi? 

2. Sharhlar tuzishdan asosiy maqsad nima?

3. Sharhlar qanday xillarga bo’linadi? 
4. Fondlar sharhi nima?
5. Mavzuiy sharh deb nimaga aytiladi? 
6. Qanday fond va hujjatlarga sharhlar yozish shart emas? Aksincha, qanday
yig’majildlarga sharh yozish shart va zarur? 
7. Sharhlar qanday qismlardan iborat?
8. Sharhlar tuzish tarhi (sxemasi) haqida so’zlab bering. 
9. Shaxsiy fondlarga sharh yozishning xususiyatlari nimalardan iborat?
10. Sharh yozishning fond tarhi (sxemasi) qanday kamchiliklarga olib kelishi 
mumkin?
11. Hujjatlarga annotasiya yozshi deganda nimani tushunasiz? 


Manbalar va adabiyotlar 

Alimov I va b. Arxivshunoslik. Toshkent, 1997. 

Teoriya i praktika arxvnogo dela v SSSR. Moskva, 1980.


15 - Mavzu: Arxiv hujjatlaridan foydalanishning maqsad va shaklari 

Reja: 

1. 

Arxiv hujjatlaridan foydalanishning maqsadlari 

2. 

Arxiv hujjatlaridan foydalanish shakllari 

3. 

Arxiv hujjatlaridan foydalanishning hisobi 

Arxivlarning faoliyati jamiyatga, fanga

xizmat qilishga qaratilgandir. Arxivlar o’z 
fondlaridagi hujjatlardan tadqiqotchilarning,
aholining har tomonlama foydalanishini ta’min etishlari kerak.