O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti tarix fakulteti tarixshunoslik va manbashunoslik kafedrasi arxivshunoslik fanidan ma’ruza matni tuzuvchi: Yakubov Akmal Saydirasulovich

Tayanch iboralar 


Ilmiy-ma’lumotnoma 


apparati
– (IMA) arxivlarda saqlanayotgan hujjatlar 
to’g’risida axborot beruvchi ma’lumotnomalar
majmui

IMA tarkibi
– arxivda saqlanayotgan hujjatlarning soni, 
mazmuni va manzili to’g’risida axborot beruvchi
ma’lumotnomalar 
-
yo’lko’rsatkichlar, qabul 

qilingan hujjatlar kitobi, fondlar ro’yxati, fondlar

varaqasi, ro’yxatlar, kataloglar va ko’rsatkichlar 


Hujjatlarni tavsiflash 
– konkret bir hujjat yoki yig’majild va fond 


Hujjatlarni tavsiflashda 

differensial yondashuv 

---

49

tarkibidagi hujjatlar tahlili

Hujjatlarning 

kategoriyasi
- arxiv fondlaridagi hujjatlarning ilmiy ahamiyati va 
ma’lumotlar salmog’i jihatidan alohida guruhlarga
bo’linishi. Arxivshunoslikda fondlar odatda birinchi, 
ikkinchi va uchinchi kategoriyalarga bo’linadi

Arxiv hujjatlarini 

tavsiflashda differen- 

sial yondashuv
- arxiv fondlarini kategoriyalariga ko’ra batafsil yoki 
qisqa tarzda tavsiflanishi


Nazorat savollari 
1. Nima maqsadda arxiv hujjatlari uchun IMA tuziladi? 

2. IMA deganda nimani tushunasiz?

3. IMA qayerda tuziladi? 
4. Axborot-qidiruv tizimi deb nimaga aytiladi?
5. IMA tarkibiga nimalar kiradi? 
6. Hisob hujjatlari va IMA o’rtasida qanday umumiylik va farqlar mavjud?
7. Hujjatlarni hisobga oluvchi asosiy ma’lumotnoma – bu… 
8. Arxivshunoslikda «tavsiflash» degan ibora qanday ma’noda qo’llaniladi?
9. Nima sababdan arxiv hujjatlarini tavsiflash differensial tarzda amalga 
oshiriladi?
10. Birinchi, ikkinchi, uchinchi kategoriyalarga kiruvchi fondlar haqida so’zlab 
bering.