О‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti maktabgacha va boshlang‘ich ta’lim fakulteti maktabgacha ta’lim kafedrasi

Xulosalar:

2. 
   Til hayotimizning ajralmas qismi hisoblanadi.
   

2. 
   Ilmiy bayon qilish tili muayyan fan darajasida mezonlaridan biridir.
   

2. 
   Til fikrlash bilan bog‘liq va uning quroli hisoblanadi.
   

2. 
   Til aqliy faoliyatni rejalashtirish imkonini yaratadi. Bu jarayonda tilning muhim vazifasi insonning xulq-atvorini boshqarish vazifasi paydo bo‘ladi.
   

Nazorat savollari:
1. Tilni tabiiy fanlar taraqqiyotiga ta’sirini aniqlang.
2. «Til» va «nutq» tushunchalari o‘rtasidagi farqni aytib bering.
3. Nutq o‘stirish fanini o‘rganishdan maqsad nima?
4. «Til va nutq o‘stirish metodikasi» fanining fan sifatida shakllanishiga kimlar nazariy asos yaratganlar?


2-MAVZU: Bolalarning bog‘lanishli nutqini o‘stirish. Bolaning ijtimoiy va shaxs sifatida shakllanishida diologik va monologik nutqning ahamiyati
Reja:
1. Nutq inson faoliyat.
2. Kommunikativ tusdagi omillar
3. Bolalarga dialogik nutqni o‘qtishning asosiy metodi.

Dialog – ikki yoki bir necha kishining o‘zaro suhbati. Suhbat maqsadi odatda biron narsa haqida so‘rash va javob olish, biron-bir harakatga undashdan iborat.

Monolog – bir shaxsning ravon nutqi. Monologning maqsadi – biron-bir fakt haqida xabar berishdir.
Dialog o‘z uslubiga ko‘ra asosan, og‘zaki nutq, monolog esa odatda, kitobiy uslubdagi nutq hisoblanadi.
Dialogik ravon nutqda ko‘pincha noto‘liq gaplardan foydalaniladi, tushirib qoldirilgan ran a’zolarini so‘zlovchi nutq vaziyatidan kelib chiqib tushunib oladi va og‘zaki uslubdagi, standart tuzilishdagi (qolip) to‘liq gaplardan ko‘proq foydalaniladi: «u kelmay qo‘ya olmaydi», ya’ni u albatta keladi.
Bunday tuzilishdagi gaplar monologik nutqda qo‘llanilmaydi. Bolalar dialogik nutqni har kuni maishiy hayotda uchratishlari sababli uni ancha oson o‘zlashtirib oladilar.