O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

1-rasm. Sudan o’ti

2-rasm. Qo’noq

Topshiriq:
1.Qo’ng’irboshli yem-xashak o’tlarini morfologik belgi va xususiyatlarini o’rganish. Ozuka birliklarini bilish. Rasmini chizish va daftarga qayd etish.
2.Berilgan ma’lumotlardan foydalanib, qo’yidagi jadval to’ldirni tuldirish.
1-jadval
Yem-xashak o’tlarining hosildorligi va to’yimligi

T/r	O’simlik nomi	Hosil s/ga		Ozuqa birligi s/ga		Oqsil kg/ga		1 oziqa birligiga to’g’ri keladigan oqsil, gr
		yashil massa	pichan	yashil massa	pichan	yashil massa	pichan
1	So’dan o’ti
2	Qunoq

Nazorat uchun savollar
1.Sudan o’tining lotincha nomi nima?
2.Qo’noq necha yillik o’t?
3.Qo’noqning barglarning uzunligi necha sm?
4.Sudan o’tining poyasi qanday poya?
5-Amaliy mashg’ulot
KO’P YILLIK QO’NG’IRBOShLI YEM-XAShAK O’TLARNI AHAMIYATI.
Dars maqsadi: Qo’ng’irboshli o’tlarning turlari va tur xillari va mastakning morfologik belgilarini aniqlashni o’rgatish va talabalarda ma’lum ko’nikmalarni hosil qilish.
Ko’rgazma material: Qo’ng’irboshli o’tlarning ahamiyati keltirilgan jadval, mastak turlari, o’simligi, ro’vaklari.
Uslubiy materiallar- tarqatma materiallar, o’quv qo’llanmalar, rasmlar
Bu guruhga Pooceae oilasiga mansub, bir ikki va ko’p yillik o’simliklar kiradi. Qo’ng’irbosh yem-xashak o’tlar, nafaqat sug’oriladigan yerlarda, balki ayrim mintaqalarda ko’plab yaylov va pichanzorlarda yem-xashak ekini sifatida ekiladi. Bu o’tlardan ko’kat, pichan va boshqa ozuqalar tayyorlanadi. Shu guruhga ko’p o’rimli mastak,buychan mastak. oq so’xta erkak o’t, o’tloqi qo’ng’irbosh,sudan o’ti kiradi.
Kup yillik qo’ng’irboshlar qung’irboshdoshlar oilasiga maisub madaniy va yovvoyi x,olda usadigai usnmliklardir. Ular utlodlarda, yaylovlarda va shgmaщlab ekish dalalarida stshptiriladi. Uzbekis- tonda tarkalmagap. Lekin sushriladigan yerlarda va tdmikorlnkda, tabiiy yaylovlarda yakka uzini vdmda utlarga aralashtirib ekib yetishtirish mumkin.
Yem-xashak ekislarining bu grupnasiga ajrik- bosh, betaga, odsuxta, ’sumerkak, yulgupsimon, dam­bu rugsimov erkakutlar, raps, raygras, bugdoyis, kumiyos, tulki kugrugi va boshda usimliklar km radы.
Kup yillik kungirbosh utlar, kupchilik ekinlar uchun yaxshi utmishdosh xisoblapalp. Tuprok yetarli charajada namlanadigai zonada ulardan, 7—10 yil davomida foydalansa buladi. Bir sentner pichan- npkg tarkibida 70 ozid birligi va 8 kilogramm protein mavjud. Chorva mollar bosidib yediril- 1'nggada yaxshi usadi va 10—15 kun ichida chorva mol- 'shrni takror ravishda yayratib bodish uchun tayyor buladi.