O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Ko’rgazma material: Sudan o’ti turlari, o’simlik bog’lami, ro’vaklari, mevasi, rasmi, plakatlar
Uslubiy materiallar-tarqatma materiallar, o’quv qo’llanmalar, rasmlar.
Biologik xususiyatiga va ishlatilishi xarakteriga ko’ra bir yillik qo’ng’irbosh yem-xashak o’tlari bir o’rimli va ko’p o’rimli bo’ladi.
Bir yillik o’tlar qishloq xo’jaligida katta ahamiyatga egA*. Ularning oziqlik qimmati yuqori, to’yimli mo’l hosil berishi bilan birgalikda dalani qisqa davrga egallaydi. Bu esa xo’jaliklar uchun iqtisodiy jihatdan samarali hisoblanadi. Ko’p yillik o’tlar singari ular ham tuproqni organik moddalar, azot bilan boyitib, tuproq shurlanishiga yo’l qo’ymaydi va o’simlpklardagi ayrim kasalliklarni yo’q qiladi. Bu jihatdan bir yillik o’tlar ham katta agrotexnik ahamiyatga egadir.
Sudan o’ti Sorghum sudanense Riper turiga mansub bir yillik serhosil o’simlik, ko’kat, pichan, silos, senaj tayyorlanadi.
Sudan o’ti. O’zbekistonning sug’oriladigan yerlarida ko’p yetishtiriladi, lekin suv bilan ta’minlangan lalmikorlikda ham yetishtirilishi mumkin. 4-5 marta o’rilganida gektaridan 700 sentnergacha ko’k massa va 100 sentnergacha pichan olish mumkin, Sudan o’tining 100 kilogramm pichani tarkibida 52 oziq birligi, 4,4% oqsil, 39% azotsiz ekstraktiv moddalar mavjud. Undagi proteinningg hazm bo’lish koeffisiyenti 60% dan ko’proqni va ekstraktiv moddalarning hazm bo’lish koeffisiyenti 70 % dan ortiqni tashkil qidadi hamda eng yaxshi oziq hisoblanadi. 100 kilogramm ko’k massasi tarkibida 22 oziq birligi, 2,9 % hazm bo’ladigan protein, 10,9 kilogramm oqsilsiz ekstraktiv moddalar va karotin mavjud. Aprel oyida ekilganida gektaridan 100 sentner pichan va ikki marta o’rganda 25 sentnerdan ortiq urug’ olish mumkin.
Ildizi yaxshi rivojlangan popuk ildiz, yon tomoniga 75sm gacha tarqaladi, tuproqqa 2,5 m chuqirlikkacha kirib boradi.
Poyasi - somonpoya, tik o’sadi, silindrsimon, silliq, tuksiz, parenxima to’qimalari bilan to’lgan. Rangi och-yashil, bo’yi 0,5-3,0 m gachA*. Yaxshi tuplanadi, o’rtacha bir tupida 12-25 ta poya bo’ladi. O’rimlardan keyin qayta tez o’sadi. Naviga qarab asosiy poyasida 12 tagacha bo’g’in bo’lib, harbiridan bittadan barg chiqadi.