O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi saida kasimxodjayeva


S. Slonimskiyning “Virineya” operasi



Download 1,66 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/107
Sana09.06.2022
Hajmi1,66 Mb.
#646988
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   107
Bog'liq
fayl 1681 20210827

S. Slonimskiyning “Virineya” operasi

60-yillarning oxirida inqilob mavzusi 
operada yangicha talqin qilindi. Aytish kerakki, bu yerda ham kompozitorlar 
vositalarni sintez qilish yo‘lidan borishdi.
XX asr ikkinchi yarmining texnik tizimiga kiritilgan folklor unsurlari orqali 
S.Slonimskiyning “Virineya” (1967) operasida inqilob mavzusi yoritildi. Mazkur 
opera 60-yillar musiqa teatrida buyuk yangilikb deb baholandi (146). 
Virineya mumtoz rus operalari qahramonlari jihatlarini o‘zida mujassamladi. 
Kuchli xarakteri, otash hissiyoti va qalbining tozaligi bilan u P. Chaykovskiyning 
“Charodeyka” sidagi Nastasyaga, M. Musorgskiyning “Xovanshina”sidagi Marfaga 
va qisman N. Rimskiy-Korsakovning “Podsho qaylig‘i” dagi Lyubashaga o‘xshab 
ketadi.


28 
L. Seyfulinaning qissaida jonli ifoda etilgan yangi zamon qahramoni qiyofasiga, 
betakror jilovlarni kiritdi. Virineya qahramon shaxs darajasiga ko‘tarildi, u chirib 
borayotgan turmush tarziga qarshi turdi, inqilobiy o‘zgarishlar uchun kurash olib 
bordi.
“Virineya” operasining yuzaga kelishi o‘ziga xos jihatlari bilan diqqatga 
sazovordir. Uning g‘oyasi K. Stanislavskiy va V. Nemirovich-Danchenko nomidagi 
Musiqa teatrida tug‘ildi. Rejissor L.Mixaylov g‘oyani adabiyotchi S.Senin bilan 
birgalikda ishlab chiqdi.
“Barcha o‘qilgan narsalardan - junbushga kelgan, yanglishilgan, ziddiyatli 
dehqon Rossiyasining obrazi gavdalandi. “Virineya” qahramonlari hayot girdobida 
yashashadi, kurashadi, tug‘iladi, o‘ladi, gunoh ishlar bilan shug‘uldanishadi, 
yomonlik qiladi, qahramonlik ko‘rsatadi, ishonmaslik qurboniga aylanadi, xudoga 
ishonadi va uni inkor qilishadi, nafratlanadi va sevadi” (134, 120). 
“Mualliflar tomonidan “rus diyori, rus ayoli haqida afsona” yaratish o‘ylab 
qo‘yilgan edi” (134, 
123). 
Rejissor va adib uchun S. Slonimskiy maslakdosh bo‘lib qoldi. Bu mavzu S. 
Slonimskiy uchun juda yaqin bo‘lgan. Kompozitor “hayot operasidagi freskalikni, 
poetik yiriklashish holatlarini, B. Brextning epik teatriga yaqin turgan harakatning 
chuqur ma’nolarini bilgan va sezgan edi” (134, 
124 .)
“Virineya”ning dramaturgik g‘oyasi umuman olganda S. Prokofyevning 
“Haqiqiy inson haqida qissa”sini eslatadi: sahnalar antraktlar bilan almashinib 
(ularning ba’zilari – “Trepak”, “Ayol qismati” – xorga taalluqli), konkret dramatik 
harakatga nisbatan umumlashgan qatorni tashkil qiladi. Qayd etish kerakki, S. 
Prokofyevning operasida ko‘p holatlarda rechetativ, sahna ko‘rinishga ega tsitatlarga 
asoslangan qo‘shiqlarni taqqoslash orqali yuzaga kelgan.
“Haqiqiy inson haqida qissa”da ham, “Virineya” da ham dramatik va epik bayon 
qo‘shilib ketadi.

Download 1,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   107




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish