O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

 
15.2. O„zbekistonda gastronomiya turizmini shakllantirish
xususiyatlari 
 
Pazandachilikda har bir xalqning urf-odatlari, tarixiy an‘analari 
va o‗ziga xos xususiyatlari aks etadi. Mana shu o‗ziga xoslik milliy 
oshxonalarda ajoyib taomlarning yuzaga kelishi va turli-tuman 
bo‗lishiga ham sabab bo‗ladi. Barcha taomlarimizning mazali va 
xushta‘mlilik darajasiga ko‗tarilishida quyoshli o‗lkamiz zaminida 
yetishtiriladigan dehqonchilik mahsulotlarining xilma-xilligi muhim 
ahamiyat kasb etadi. Dasturxonimizning o‗ziga xos xususiyatlarini 
to‗la namoyon etadigan omillardan biri – taomlarimizning turli
-
tumanligidir. Chunonchi, chorvachilik bilangina shug‗ullanadigan 
joylarda go‗sht-yog‗, sut-qatiq ko‗proq iste‘mol qilinsa, dehqon-
chilik rivojlangan hududlarda esa sabzavotli, don-dukkakli ovqatlar 
asosiy o‗rin oladi. Shunday taomlar borki, bularni kundalik iste‘mol 
uchun emas, balki bayram dasturxonlariga mo‗ljallab, aziz meh-
monlar uchun tayyorlanadi. Qazi-qarta, po‗stdumba o‗ramasi, tandir 
kabob, norin, xasip kabi tansiq taomlar shular jumlasiga kiradi. 
Bir hududda yashayotgan turli millatlar va elatlarning taomlari 
bir-biriga o‗xshashi tabiiy holdir. Masalan, agar o‗zbek taomno-
masiga nazar tashlaydigan bo‗lsak, unda rus, tojik, ukrain, kavkaz, 
tatar, qozoq, uyg‗ur va boshqa xalqlar taomlarining o‗nlab xillari 
uyg‗unlashib, tobora takomillashib borayotganligining guvohi 
bo‗lamiz. O‗z navbatida, palovlarimiz, suyuq oshlarimiz, xamir 
taomlarimiz qardosh xalqlarning dasturxonini ham bezab turibdi. 
Xalqimiz pazandachiligida yilning ma‘lum fasllaridagina 
dasturxonga tortiladigan taomlar ham bor. Masalan, bahorda 
qaymoq qo‗shilgan rediskali gazak, shovul sho‗rva, sumalak, xalim, 
ko‗k chuchvara, ko‗k somsa, kovatok palov (tok oshi), qovurma 

---

257 
gulkaram, yalpizli moshxo‗rda iste‘mol qilinadi. Yozda esa pomidor 
kabob, karam do‗lma, dumbil sho‗rva, qalampir do‗lma, lag‗mon, 
qatiqli ugra oshi, suzmali gazak, chalop, go‗ja oshi, bug‗lama 
kabob, go‗shtli dimlama, sabzavotli dimlamalar, ayron, yaxna choy, 
meva kompotlari va hokazolar xush keladi. Kuzda qovurma baliq, 
laqqa kabob, barra go‗sht, kalla sho‗rva, bedana kabob, behili palov, 
kartoshkali manti, asalli behi, kesma lag‗mon, oshqovoq somsa 
kabilar ko‗proq dasturxonlardan arimaydi. Ayozli kunlarda qazi-
qarta, po‗stdumba, qo‗y yog‗li palov, kart dumba palov, qazili 
palov, barra kabob, turpli salat, qovurma sho‗rva, moshkichiri, 
qishga saqlanadigan mevalar, ularning murabbo, kompot, qoqilari, 
sirkalangan va tuzlangan sabzavotlar iste‘mol qilinadi.