O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Tamaddixona 
– assortimenti cheklangan bo‗lib, sovuq va issiq 
taomlar, hammabop va tez tayyorlanadigan taomlar: sosiska, sar-
delkalar, chuchvara, qovurilgan tuxum taklif qilinadi. Tamad-
dixonalarda xohlagan ovqat tanlanadi, ko‗p hollarda tik turib 

---

159 
tamaddi qilinadi. Taom tanlangach, hisob-kitob birdaniga amalga 
oshiriladi. Bu ish avtomat kassalar orqali ham bo‗lishi mumkin. 
Tamaddixonalarda spirtli ichimliklar sotish taqiqlanadi.
Bufet 
– bu iste‘molchilarga cheklangan turdagi qaynoq va 
salqin ichimliklar, sovuq taomlar, non-bulka va qandolatchilik 
mahsuotlari, shuningdek, oson tayyorlanadigan issiq va shirin 
taomlar bilan tezkor xizmat ko‗rsatishga mo‗ljallangan korxonadir. 
Unda o‗z-o‗ziga xizmat ko‗rsatish yoki ofitsiantlar tomonidan 
xizmat ko‗rsatish mumkin. Hisob-kitob bufetchi yoki savdo 
avtomati orqali bajariladi.
Bufetlar quyidagi joylarda faoliyat ko‗rsatadi: mehmon-
xonalarda, maktablarda, tomosha maskanlarida, sport maydonlari 
atrofida, vokzallarda, daryo, dengiz kemalarida, ishlab chiqarish va 
transport korxonalarida, qurilish va boshqa muassasalarda. Odatda, 
bufetlar mahsulotlarni o‗zlariga qarashli umumiy ovqatlanish 
korxonalaridan oladi. Bundan tashqari, ommaviy o‗yin-tomosha 
joylaridagi bufetlarda oliy sifatli qandolatlar, konfetlar, meva va 
ma‘danli suvlar, ho‗l mevalar bo‗lishi kerak. Spirtli ichimliklar bilan 
savdo qilish mumkin emas.
Maktab va bilim yurtlari qoshidagi bufetlar kuni uzaytirilgan 
maktablarda qoluvchi o‗quvchilar va maktab xodimlari uchun 
nonushta va tushliklar beradi. Umumta‘lim maktablarida maktab 
qurilish loyihasida belgilangan tartibda bufetlar joylashtiriladi. 
Baxt uylari qoshidagi bufetlarda meva-chevalar, shokolad, 
konfetlar, shuningdek, gullar va sovg‗a buyumlari bo‗ladi. Nikoh-
dan o‗tuvchilarning xohishiga qarab, oldindan dasturxon tuzatilishi 
va ofitsiantlar xizmat qilishi mumkin.
Choyxonalarda choy va pishiriqlar, qandolat mahsulotlari, 
go‗shtli ovqatlar, baliq, tuxum, mol go‗shti, qovurilgan tuxum, kol-
basa va boshqalar sotiladi. Bu yerda asosan o‗z-o‗ziga xizmat qilish 
amalga oshiriladi. Bu choyxonalar Markaziy Osiyo davlatlarida 
umumiy ovqatlantirish tizimining asoslarini tashkil qiladi.
Mustaqillik tufayli O‗zbekistonda choyxonalarga keng imko-
niyatlar berildi. O‗tgan yillar ichida shunday choyxonalar bunyod 
etildiki, ular faqat choy ichish joyigina emas, ajoyib hordiq chi-
qarish, ko‗ngil ochish, do‗stlarning suhbatlashish makoniga aylandi. 
Bu yerda mijozlarning o‗zlari xohlagan ovqatlarini tayyorlashlari, 

---

160 
ayniqsa, choyxona palovi juda mashhur. Choyxonalar madaniy dam 
olish maskaniga aylandi.