O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi s. A. Rasulov, V. A. Grachev



Download 4,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet118/140
Sana01.05.2022
Hajmi4,75 Mb.
#601174
TuriУчебник
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   140
Bog'liq
fayl 1921 20210923

4.3. Legirlash 
Temir- uglerodli qotishmalarni legirlash.
Temir- uglerodli qotishmalar uchun 
legirlovchi elementlar sifatida Cr, Ni, Mo, W, V, Ti, Al, Nb, Co, Cu va boshqa 
elementlar, shuningdek, odatdagi miqdorga qaraganda orttirilgan miqdorda Mn va 
Si ishlatiladi. 
Legirlangan po‗latlarni suyuqlantirish jarayonini to‗g‗ri olib borish uchun suyuq 
temirda elementlarning erish darajasini va ularning suyuqlanma xossalariga ta‘sirini 
bilish zarur. 4.1- jadvalda po‗lat suyuqlantirish jarayonlari temperaturasida 
(1400—1550 °C) suyuq temirda turli elementlarning eruvchanligi xarakteristikasi 
haqidagi ma‘lumotlar keltirilgan [24, 26]. 
Suyuq po‗latda eriydigan legirlovchi elementlar uning qotgan holatdagi 
xossalarigagina ta‘sir qilib qolmasdan, balki suyuq suyuqlanmaning xossalarini 
(termodinamik xarakteristikalarini, likvidus—solidus temperaturasini, quyilish 
xossalarini va boshq.) ham o‗zgartiradi. Legirlovchi elementlarning o‗zi esa 
suyuqlanmaga kirib, o‗zining individual xossalarini yo‗qotadi. 
Turli legirlovchi elementlar ularning konsentratsiyasiga, atom massasiga hamda 
qotayotganida yoki suyuqlanayotganida suyuq va qattiq fazalar orasida 
taqsimlanishiga qarab po‗latning suyuqlanish temperaturasini ma‘lum darajada 
pasaytiradi. Legirlangan po‗latlarni suyuqlantirish vaqtida ayrim hollarda 
aralashganda ajraladigan ozgina issiqlik effektini (masalan, marganesni temir bilan 
aralashtirganda) hisobga olmasa ham bo‗ladi, boshqa hollarda (masalan, 
suyuqlantirilgan temirga kremniy qo‗shganda) uni hisobga olish lozim, chunki juda 
ko‗p miqdorda issiqlik ajraladi.
Ba‘zi bir legirlovchi elementlar boshqa elementlar yoki aralashmalar bilan 


276 
o‗zaro ta‘sirlashadi. 
4.1- jadval 
To‘la 
Qisman 
Erimaydi 

Download 4,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   140




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish