O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti umumiy kimyo kafedrasi organik kimyo fanidan laboratoriya ishlari uslubiy ko’rsatmasi qarshi – 2021 so’z boshi

Download 454 Kb. bet 4/41 Sana 31.12.2021 Hajmi 454 Kb. #235834

Karbon kislotalarning spirt suvli eritmalari lakmusda kongo yoki universial indikatorlarga kislotali ta’sir ko’rsatadi.Aniqlanayotgan moddaning spirt suvli eritmasida universial indikator qog’oziga tomizamiz.Agar tekshirilayotgan modda tarkibida kislota bo’lsa indikator rangi kislotalikka boqliq holda rangi o’zgaradi.Shuni e’tiborga olish kerakki sulfat kislotalar,nitrofenollar vodorod atomiga ega bo’lgan ayrim moddalar korbaksil COOH gruppasi bo’lmasi ham rangi o’zgarishi mumkin.

3 ta probirkaga 5 % li soda eritmasidan 3-5 ml dan quyamiz va 2 tomchidan 1-siga sirka kislotadan ,2-siga chumoli kislotadan,3-siga 2-3 dona oksalat kislota kristalidan solamiz karbonat angidridni chiqishini kuzatamiz.Tekshirilayotgan moddaga natriy dikarbonat qo’shilganda karbonat angidrid ajralib chiqishi eritma tarkibida korboksil gruppa borligini ko’rsatadi.

Karbon kislotalarning mavjudligini aniqlash uchun suvda ham eriydigan kumushli,qo’rqoshinli ayrim hollarda bariyli tuzlarni hosil qilishda foydalanish mumkin.Bu tuzlar karbon kislotalarni natriyli tuzlar eritmasiga kumush,qo’rqoshin yoki bariy xlorid tuzlari eritmasi qo’shilganda cho’kmaga tushadi.Agar yuqorida ko’rsatilgan jarayon spirtli muhitda o’tkazilganda unda namunani suv bilan suyultirib organik tuzlar bilan cho’kadigan mineral tuzlarni eritish mumkin.Tekshirilayotgan moddaning 1 ml ga pH=7-8 bo’lgunga qadar natriy ishqor eritmasi qo’shiladi.Hosil bo’lgan natriyli tuz eritmasiga kons. kumush nitrat ,bariy xlorid eritmasi kiritilib cho’kma hosil qilinadi.Cho’kma hosil bo’lishi karbon kislota mavjudligini ko’rsatadi.