O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

2.4- rasm. Qiya quduqlarni sementlashda qotgan tamponaj toshida flyuid o‘tkazuvchan kanallarni shakllanish sxemasi: 1 - flyuido‘tkazuvchan kanal; 2 - tamponaj aralashmasi; 3- mustahkamlash kolonnasi.

Bunday holat har xil tarkibdagi tamponaj aralashmalarini qiya shishi trubkalarda modellashtirish orqali tasdiqlangan. Shuning uchun quduqning qiya uchastkasini sementlashda tamponaj aralashmasining retsepturasini tanlashda quyidagi usullar qo‘llanilgan.

Buning uchun sinaladigan tamponaj aralashmasi tubi yopiq shakldagi diametri 36 mm va uzunligi 350 mm.li shisha idishga qo‘yilgan, yuqori qism bekitilgan va qiya holatda (15 – 60⁰ burchak ostida) termostatga joylashtirilgan. Tadqiqotlanadigan aralashmaning tarkibi va fizik-mexanik xossalari 3.9-jadvalda keltirilgan. Aralashmaning qotishi atmosfera bosimi ostida va 35⁰ da sodir bo‘lgan. Aralashtirilgandan keyin trubka tamponaj aralashmasi bilan bir zumda to‘ldirilgan va 30 va 60 daq KS-3 konsistometrda aralashtirilgan. Qotgandan keyin 24 soatda 0,03MPa hovo bosimini gaz qurilmasida hosil qilinib, kanalning mavjudligi aniqlangan va uning sxemasi 3.5 – rasmda ko‘rsatilgan. Namunaning chegaraviy mustahkamligi 48 soatdan keyin GOST talablariga muvofiq aniqlangan.
Normal zichlikdagi tamponaj aralashmasining qotishida oquvchanligi 19 – 22 sm chegarasida kanallarning shakllanishi juda jadal sodir bo‘ladi – bir necha daqiqadan keyin trubkaning yuqoridagi yuzasida kanallarning shakllanganligi ko‘rish mumkin; sement qotgandan keyin filtratsiya kanallarining mavjudligi havo oqimi bilan kuzatiladi.



2.5-rasm. Qiya trubkada tamponaj aralashmasining qotishida kanallarning gazo‘tkazuvchanligini tadqiqotlash uchun qurilmaning sxemasi :
1 – siqilgan havoli ballon; 2 - reduktor; 3 - manometr; 4 – qotgan tamponaj aralashmali trubka; 5 - shtativ; 6 - hisoblagich; 7 - suvli idish.