O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi servis xizmati fanidan

Sabzavotlarning pishish vaqtlari

Sabzavotlar	Pishirish usuli	Pishish vaqti, daqiqa
Archilmagan kartoshka	Suvda qaynatish	30
Archilgan butun kartoshka	Suvda qaynatish	30
Kubcha shaklida to'g'ralgan kartoshka	Suvda qaynatish	20
Awal qaynatib, tilimlab to'g'ralgan kartoshka	Asosiy usulda qovurish	10-12
Somoncha qilib to'g'ralgan kartoshka	Ko'p yog'da qovurish	5-8
Archilmagan lavlagi	Suvda qaynatish	90
Archilmagan sabzi	Suvda qaynatish	25
Somoncha qilib to'g'ralgan sabzi	Jazlash	10-20
Karam, butunligicha	Suvda qaynatish	30-50
Karam, butunligicha (do'lma uchun)	Suvda qaynatish	20-25
Somoncha qilib to'g'ralgan karam	Dimlash	1 soat 30 daq.
Kubcha qilib to'g'ralgan sholg'om	Dimlash	10-25
To'g'ralgan piyoz	Jazlash	15-20
Halqa-halqa qilib to'g'ralgan piyoz	Ko'p yog'da qovurish	5-8
Parraklab to'g'ralgan qovoq va baqlajon	Asosiy usulda qovurish	7-10
Yangi pomidor	Asosiy usulda qovurish	5-7

Sabzavotli taomlar alohida taom sifatida ham, go'shtli, baliqli taomlar bilan garnir sifatida ham iste'mol qilinadi.

Sabzavotlardan sifatli taomlar tayyorlash uchun ularni saqlash va qaynatish qoidalarini o'quvchilarga asoslab berilishi lozim. Masalan:

1. 
   Archilgan sabzavotlarni uzoq vaqt suvda saqlamaslik kerak. Chunki uning tarkibidagi mineral moddalar, С vitamini erib suvga chiqib ketishi mumkin.
   
2. 
   Sabzavotlarni kam suvda pishirishda muddatini bilgan holda pishirish zarur.
   
3. 
   Sabzavotlarni pishirishda ularning tabiiy ranglari saqlab qolinishiga ahamiyat berish kerak. Masalan, yashil sabzavotlarni sharaqlab qaynayotgan suvga solinsa, ular o'z rangini saqlab qoladi. Lavlagining yorqin qizil tusi saqlanishi uchun sirka bilan dimlanadi. Sabzavotlarning sariq, to'q sariq va qizil rangi karatinoidlarning pigmentlariga bog'liq bo'lib, ular suvda erimaydi, yog'da yaxshi eriydi va yog'ni ham to'q sariq yoki qizg'ish rangga kiritadi.
   
4. 
   No'xat, lavlagi, sabzi tuzsiz suvda pishiriladi, chunki no'xat tuzli muhitda qattiq bo'lib pishadi, sabzi va lavlagining sifati buziladi.
   
5. 
   Sabzavotlarni ichi sirlanmagan, zanglaydigan yoki mis idish-larda qaynatish mumkin emas.
   
6. 
   Pishirish jarayonida sabzavotning hujayralari tarkibidagi protopektin moddasi qaynoq suvda eriydigan pektin moddasiga aylanishi natijasida masalliq yumshaydi. Har xil sabzavotlarning yumshashi protopektinning qattiq-yumshoqligiga bog'liq.
   

Har bir jarayonning asoslanishi mavzu materialining ongli o'zlashtirilishiga va olingan bilimlarning mustahkam bo'lishiga imkon yaratadi.
Sabzavotli taomlar guruhini o'rganish umumiy qoidalarni o'rganishdan boshlanadi. Istalgan sabzavotli taomni tayyorlash sxemasini tuzishda o'quvchilar shu guruhdagi taomlarni tayyorlash qoidalariga asoslangan holda mustaqil ishlarini bajarishlari mumkin.