O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universitetining pedagogika instituti «gumanitar fanlar kafedrasi»

Yer sharining turli kengliklarida o’rtacha yillik harorat va bosimning o’zgarishi 
(dengiz sathida) 
Kengliklar 
0
0 
10
0 
20
0 
30
0 
40
0 
50
0 
60
0 
70
0 
80
0 
90
0 

---

188 
Shimoliy yarim shar 
Bosim 
(mb-
millibar) mm 
758,0 
1010,5 
757,9 
1012,2 
759,2 
1015,5 
771,7 
1015,9 
762,0 
1014,2 
760,7 
1011,5 
758,6 
1012,2 
758,6 
1014,2 
760,5 
1015,0 
760,7 
Harorat 
(daraja) 
26,2 
26,7 
25,3 
20,4 
14,1 
5,8 
-1,1 
-10,7 
-17,2 
-22,7 
Janubiy yarim shar 
Bosim 
(mb-
millibar) 
1012,2 
759,1 
1015,5 
761,7 
1017,9 
763,5 
1014,9 
760,5 
1004,2 
753,2 
988,2 
749,4 
989,1 
738,0 
990,7 
991,1 
Harorat 
(daraja) 
25,3 
22,9 
18,4 
11,9 
-5,8 
-3,4 
-13,6 
-27,0 
-33,1 
Izoh. 
Xisoblab topilganda haqiqiy bosim miqdorlari millibarlarda (mb) ifodalanadi. 
Normal bosim 760 im ning 1013 mb ga mos keladi. Shu tariqa 1 mb=3/4 mm, 1 mm=3/4 mb 
4.Turli nuqtalarda havoning harorati va atmosfera bosimi qanchaga teng bo’lishi hisoblab toping 
va 2-jadvalni to’ldjring. 
2-jadval 
0 m balandlikda t
0 
 +20 
0 
, bosim 760 mm. 
Balandlik 
Xarorat (darajada) 
Atmosfera bosimi mm. 
0 
+20
0 
760 mm 
100 
300 
500 
900 
1700 
4950 
8848 
5. Havo bir santimetr kvadrat joyga 1 kg kuch bilan bossa, o’z kaftingizni necha kg kuch bosib 
turishini hisoblang. 
6. Agar tog’ning etagidagi t
0
+26
0
, tepasidagi harorat 10
0
S bo’lsa bu tog’ning balandligi va 
atmosfera bosimini hisoblang. 
7. Termometr 8 km balandlikda -180
0
C ni ko’rsatdi. Bu vaqtda Yer yuzasidagi harorat qanchaga 
teng bo’ladi? 
8. Atmosfera havosining siklon va antisiklon ko’rinishidagi harakatini tahlil qiling, 
xususiyatlarini aniqlang.
9. Sovuq va iliq frontlar tarqalishi natijasida atmosfera havosida vujudga keladigan 
o’zgarishlarning sababini aniqlang, laboratoriya daftariga yozing va taqdimot tayyorlang. 
V. O’quvchilarning modul dasturi yordamida mustaqil ishlarini tashkil etish. Xar bir o’quv 
topshirig’i yakunida talabalar jamoasi bilan savol-javob,o’quv munozarasi o’tkazish.
VI. O’quv dasturini yakunlash.. 
VII. Yangi mavzu boyicha talabalar bilimini nazorat qilish va baholash. 
VIII. Uyga vazifa berish. 
berish.