O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’rta maxsus kasb-hunar ta’limi markazi

Ko'rsatishni distansion gidravlik uzatish sistemasi 
Gidravlik sistema (9.7-rasm) 2 ta bir-biri bilan impul'sli trubka bilan bog'langan 
va transformator yog'i bilan to'ldirilgan sil'fondan iborat. 
 
9.7.- rasm. Gidravlik uzatish sistemasini prinsipial sxemasi. 
Birlamchi asbob PP sil'foni o'lchanayotgan kattalik o'zgarishi bilan uzunlik 
bo'yicha o'zgaradi. Sistemadagi suyuqlik siqilmaydigan xossaga ega bo'lganligi 
sababli ikkilamchi asbob VP sil'foni ham teskari tomonda yo'nalgan shunday
uzunlik bo'yicha harakatlanadi. Shuning uchun ikkilamchi asbob ko'rsatishi 
birlamchi asbob ko'rsatishi bilan bir xil bo'ladi.
Gidravlik sistemalar bir nechta kamchiliklari borligi sababli ishlatish sohalari 
chegaralangan. Bu kamchiliklarga issiqlikni o'zgarishiga sezgirligi, suyuqlikni 
korroziyasi va trubalarda tikilib qolishi ham to'kilib ketishlari misol bo'ladi.
Son - impul'sli sistema 
9.8 - rasmda uzoq harakatli son-impul'sli teleo'lchash sxemasi keltirilgan. Bu 
sistemaning ishlash prinsipi u yoki bu o'lchanayotgan kattalikni o'zgarishini 
proporsional o'zgarmas tokni impul'slar soniga o'zgartirishga asoslangan. Sxema 
uzatish qurilmasi PU, qabul qilish qurilmasi UP va aloqa yo'lidan iborat.

---

179 
9.8 - rasm. Son-impul'sli sistemaning prinsipial sxemasi. 
Sathni o'zgarishi bilan qalqovich 1 harakatlanadi. Teskari yuk 2 yordamida tros 
3, blok 4 va ular orqali reduktor tishli g'ildirakni harakatga keltiradi. 
Sathni o'zgarishiga mos tishli g'ildirak impul'slar o'zgartgichi Di ni chap yoki 
o'ng kontaktlarini tutashtiradi.
Bunda kutbli rele yakori chulg'amlarida o'zgarmas tokli u yoki bu yo'nalishda 
impul'slar uzatiladi. (musbat - K1 kontakt tutashganda yoki manfiy K2 - kontakt 
tutashganda). Qabul qiluvchi qurilma UPda K1 kontakt tutashganda qutbli rele PR 
ishga tushadi va kontakt guruh K3 elektromagnit E1 mahalliy batareyaga ulaydi.
K2 kontaktlar ulanganda esa K4 kontakt guruhlar xuddi o'sha elektromagnit E2 
ni ulaydi. Elektromagnit yakorni tortadi, uning oxiridagi element 6 esa xrapovik 9 ni 
suradi, bu esa o'z navbatida o'lchash asbobi ko'rsatkichini harakatlantiradi.
PU qurilmadan yuborilgan impul'slar soni qalqovichning harakatiga mos 
bo'lgani uchun, qabul qiluvchi qurilma strelkasi ham sathga proporsional 
harakatlanadi. Shuning uchun 8 asbob shkalasi sath birliklarida darajalangan.