O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi Olmazor tibbiyot kolledji

Stenokardiya profilaktikasi. Og’riq hurujiningvqanday sharoitlarda paydo bo’lishi va nechog’li zo’rligiga bog’liqdir. Hurujlar ortiqcha his-hayajonga aloqador bo’lsa, bemorni bir muncha tinchroq ishga o’tkaziladi. Stenokardiya profilaktikasidagi muhim shartlardan biri ishda va turmushda qulay sharoitlar yaratishdir. Yetarlicha dam olish tavsiya qilmoq zarur. Uyqu buzilganda uhlatadigan va tinchlantiradigan prepatatlar buyuriladi, organizmni chiniqtirish, gimnastika bilan shug’ullanish o’rinli, lekin gimnastika mashqlari jismonan ubcha zo’r tushmaydigan bo’lishi kerak. Yirik korxonalarda bunday bemorlarga profilaktoriya – sanatoriyalariga borib turish tavsiya etiladi.


Miokard infarkti. Bu miokard ishemik nekrozidir.
Etiologiyasi . Miokard infarkti yurak toj tomirlarining tromb bilan berkilib qolishi, yurak toj tomiri aterosklerozi yoki ularning o’tkir siqilishi oqibatida kelib chiqadi. Yurak toj tomirlarining tiqilib qolishiga aterosklerotik pilakchalarning bo’lishi hamda qonning ivish jarayoni buzilishi sabab bo’ladi. Bundan tashqari gipertoniya kasalligi, tamaki chekish, qandli diabet, semirish ham sabab bo’ladi.
Klinikasi. Miokard infarktining kechish xollari miokard infarktining boshlanishiga, undagi belgilarning rivojlanishiga qarab quyidagi klinik xollarini ajratish mumkin:

3. 
   Klassik yoki tipik kechishi: og’riqli;
   
4. 
   Atipik kechishi:
   

3. 
   Astmatik hili;
   
4. 
   Abdominal – qorin hili;
   
5. 
   Yurakning notekis urishi bilan kechadigan hili;
   
6. 
   Miya tomirlarining faoliyati o’zgarishi bilan kechadigan hili;
   
7. 
   belgilari kam hili;
   
8. 
   og’riqning o’zgacha joylashgan hili.
   

Miokard infarktining og’riq bilan o’tadigan hili asosan yurak sohasida bo’ladigan qattiq og’riq bilan boshlanadi. Og’riq kuchli bo’ladi. Bemor ko’pincha chiday olmaydi. Kuchli hansirash, to’satdan lanjlik, teri rangining oqarishi, muzdek ter bosishi, o’lim vahimasini his qilish, harorat ko’tarilishi kuzatiladi. Kuchli og’riq paytida og’riq chap elkaga, chap kurakka, pastki jag’ga tarqaladi. Og’riq bir necha soat yoki 3 kun tutib tuishi bilan xarakterlanadi. Arterial bosim pasayadi.
Astmatik hilida yurak sohasida og’riq bo’lmaydi, to’satdan birdan nafas bo’g’ilishi, qattiq harsillash, havo yetishmosligi bilan kechadi.
Gastralgik – abdominal hilida og’riq huruji me’da sohasida kuzatiladi.

Miokard infarktining o’tkir davrida shoshilinch yordam ko’rsatish:

• 
  bemorlarni joyidan qo’zg’atmay yotqizish, tinchlantirish.
  
• 
  Zudlik bilan shifokorni chaqirish;
  
• 
  Og’riq salgina qolgandan keyin bemorni gospitalazatsiya qilish;
  
• 
  Og’riq qoldirish uchun morfin gidroxlorid 1%-1.0 t/o yoki pontopon eritmasi yuboriladi;
  
• 
  Atropine sulfat 1%-1,0 t/o;
  
• 
  Geparin 5.000 – 10000 TB m/o;
  
• 
  Anobolik gormonlar: nerobol, retabolil, kaliy orotat, ATF yuboriladi.
  

Tayanch iboralar.

Bradikardiya – yurak urishining sekinlashuvi

Taxikardiya – yurak urishining tezlashuvi
Sianoz – ko’karish
Akritsianoz – quloq silonchiqlari, lunj, lab, burun qanotlari va barmoq oxirgi falangalarining ko’karib turishi.
Asfiksiya – bo’g’ilish
Stenoz – naysimon a’zolar teshigining torayishi
Dilyatatsiya – yurak bo’shliqlarining kengayishi
Gipertenziya – qon tomirlarda bosimning ortishi
Dispnoe – nafas qisishi, nafas olishning qiyinlashishi
Ortopnoe – bemorning o’rinda majburiy vaziyatda o’tirishi
Astsit – qorin bo’shlig’iga suyuqlik yig’ilishi
Gidrotoraks – plevra bo’shlig’iga suv yig’ilishi.
Gidroperikard – yurak perikard bo’shlig’ida suv yig’ilishi
Anasaka – butun tanaga shish kelishi


Mavzuni mustahkamlash uchun savollar:

7. 
   Ateroskleroz kasalligining sabablari va klinikasi.
   
8. 
   Ateroskleroz kasalligining davosi va oldini olish choralari.
   
9. 
   Gipertoniya kasalligining sabablari va klinikasi.
   
10. 
    Gipertonik krizining klinikasi va 1 yordam ko’rsatish.
    
11. 
    Gipertoniya kasalligining davosi va oldini olish choralari.
    
12. 
    Stenokardiya kasalligi sabablari va klinikasi.
    
13. 
    Stenokardiya xurujida I yordam ko’rsatish.
    
14. 
    Stenokardiya kasalligining davosi va bemorlar parvarishi.
    
15. 
    Miokard infarkti kasalligining sabablari va klinikasi.
    
16. 
    Miokard infarkti o’tkir davrida yordam ko’rsatish.
    
17. 
    Miokard infarkti davosi va bemorlar parvarishi
    

Foydalanilgan adabiyotlar.

5. 
   B.U.Yo’ldoshev “Ichki kasalliklar”
   
6. 
   O.B.Sharapov “Ichki kasalliklar”
   
7. 
   G’O’ Haydarov “Ichki kasalliklar”
   
8. 
   M.F. Ziyayrva “Terapiya”