Ko`rgazmali qurollar ishlatilgan vaqtda talabada taqqoslash xususiyati
namoyon bo`ladi. Ma`lumotlarni bayon etish vaqtida o`qituvchi taqqoslashdan
foydalansa, o`quvchilar materialni yaxshiroq tushunadi. Zero, olamdagi hamma
narsani taqqoslash orqali bilamiz.
Bunda ko`rsatmalilik rolini alohida ta`kidlab o`tmoq zarur. O`qituvchi
so`zlab berish va tushuntirishni shunday tuzishi kerakki, o`rganilayotgan
materialning mohiyatini fikran tasavvur qilishi uchun o`quvchilarda bayon
etilganlar to`g`risida jonli obrazlar paydo bo`lsin. Bayon etishni muammoli
qilib tuzish o`quvchilarni aktivlashtirish va ular e`tiborini oshirishga ko`p
jihatdan yordam beradi. Uning mohiyati shundan iboratki, o`qituvchi
qonuniyat, xulosa, qoida va shu kabilarni shunchaki bayon etib qolmay, balki
tushunchaga tegishli muammoni o`rtaga tashlab, uni hal qilishda vujudga
keladigan ichki ziddiyatlarni tushuntiradi, o`z tahminlarini aytadi.
O`qituvchi ana shu metodik usul yordamida o`z mulohazalariga
o`quvchilarni jalb etadi, ularni o`zi bilan birga fikrlashga majbur etadi,
izlash muhiti hosil qiladi. Bu formada bayon etishda o`quvchilarni o`z
fikrlarini aytish va xulosalar qilishga odatlantirish foydalidir.
O`qituvchi o`quv materialini bayon etganda, laboratoriya-amaliy ishlarni
bajarish vaqtida, mashqlar jarayonida, mustaqil kuzatishlar vaqtida ijodiy
harakterdagi ishlarni bajarishi jarayonida, kichik guruhlar faoliyatini tashkil
etganda tarqatma materiallardan
foydalanadi.
O`qituvchining
vazifasi
o`quvchilar faoliyatining hamma turlarini bilimlar olish va ularni
kengaytirish manbaiga aylantirishdan iboratdir.
Uchinchi guruh didaktik vositalar bugungi kunda keng qo`llanilayotgan
elektron vositalardir.
Elektron vositalar-zamonaviy axborot texnologiyalari asosida ma`lumotlarni
jamlash, tasvirlash, yangilash, saqlash, bilimlarni interfaol usulda taqdim etish va
nazorat qilish imkoniyatiga ega bo`lgan manba hisoblanadi. Elektron qo`llanma
o`zida ko`pgina ma`lumotlar mujassamlash bilan birga, bu ma`lumotlarni ekranda
namoyish etadi, hamda ovoz yordamida izohlaydi. Elektron kitobning asosiy
xususiyati voqea va ma`lumotlarni yaqqol aks ettirishidir.
Fanning o`quv-metodik majmuasi komponentlarining mazmuni Davlat ta`lim
standarti asosida tuzilgan fan dasturiga muvofiq, hamda shaxsga yo`naltirilgan,
rivojlantiruvchi va mustaqil ta`lim olish texnologiyalari, tamoyillari va talablari
asosida ishlab chiqiladi.
Elektron o`quv uslubiy majmualardan foydalanish fan bo`yicha nazariy
ma`lumotlarni egallashga quyidagicha ta`sir etadi:.
-
ta`lim oluvchilarni faol bo`lishga va tanqidiy fikrlashga undaydi;
-
faqat nazariy ma`lumot berish bilan cheklanib qolmasdan turli xil
ko`rgazmali namoyish etuvchi vositalarga ega;
-
amaliy ko`nikmalarini shakllantiruvchi muammoli savollar, loyihalar,
mashqlar va ijodiy topshiriqlarning mavjudligi nazariy materialni
mustahkamlanishiga sabab bo`ladi;
-
ta`lim oluvchiga mustaqil ta`lim olish imkoniyatining yaratilganligi uni
mustaqil izlanishga va ijodiy fikrlashga majbur etadi. Zero har qanday
yangilik va ixtirolar debochasi ijodiy va mustaqil fikrlardir;
-
o`quv materialining aniq maqsad va vazifalarga yo`naltirilganligi bilimlar
tizimini hosil qiladi;
-
topshiriqlar va vazifalar keng ko`lamli ta`lim oluvchilar bajaradigan amaliy
ishlarni juftlikda yoki kichik guruhlarda tashkil etish imkoniyatini beradi;
-
muammoli vaziyat va topshiriqlar talabani reproduktiv, ilmiy-tadqiqot
faoliyatini shakllanishiga sabab bo`ladi;
O`quv-uslubiy majmuada asosiy mazmunni dalillardan na`munalarga,
na`munadan-farazga, farazdan-izlanishga, izlanishdan-amaliy qo`llashga, abstrakt-
ilmiy bilimdan-aniq kasbiy bilimga, bilimdan-amaliy ko`nikma va kompetentsiyani
shakllantirishga qarab tuzilganligi o`zlashtirishning mukammalligini ta`minlaydi.
SHunday qilib, to`g`ri qo`llangan o`qitish metodi va didaktik vosita dars
samaradorligini sezilarli oshishiga olib keladi. YAna shuni alohida ta`kidlash
kerakki, faqatgina o`quvchilarning faol, mustaqil ishlari mavjud bo`lgandagina, biz
tashabbuskor kishilarni tarbiyalay olamiz. Bunga erishish uchun o`qituvchi
o`quvchilar bilan ishlashning faol shakl va usullaridan foydalanishlari lozim!
Do'stlaringiz bilan baham: 
