O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi namangan

SO`ZLASHUV USLUBI.

Bu uslub o`z leksikasi, fonetikasi, morfologiyasi va sintaksisi bilan xalqning oddiy so`zlashuvi tilini o`zida aks ettiradi. So`zlashuv uslubi uchun oddiylik, soddalik, betakalluflik, hayajonlilik xosdir. Xalq orasida keng tarqalgan "qosh qorayguncha", "QOVOG`INI uyub", ' "ko`zini olaytirib", "uchchiga chiqqan" kabi o’razeologizmlardan: ona, osh, tuz, yer, kun, jo`ra, og`ayni, jonginam, erta — mertan, kabi so`zlardan; — uvdi (boruvdi) — chiydi (o`quvchiydi), — iydi (boriydi), — chi (dorichi); — qira (sirqiramok) kabi yasovchilardan, gapning dialogik, to`liqsiz, bir tarkibli, so`z —gap kabi shakllaridan foydalanish so`zlashuv uslubida bir qadar ko`proq uchraydi.

RASMIY USLUB.

Bu uslub rasmiy hujjatlar til xususiyatlarini o`zida mujassamlashtiradi. E`lonlar, qarorlar, qonunlar, sud va davlat idoralari hujjatlari uslubda yoziladi. Rasmiy uslub hayotda juda keng qo`llaniladi. Shuning uchun uning lug`ati rang-barang so`zlardan tashkil topadi. Masalan:

E`LON!
Bugun kech soat sakkizda mahalla xotin - qizlar kengashining navbatdan tashqari yig`ilishi bo`ladi.

Kun tartibi Usmon Abrorovning oiladagi xulqi va mahalla erkaklarining galdagi vazifalari.
Kengash a`zolarining qatnashishlari shart.

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI

Prezidentning o’armoni Ro`za hayitini dam olish kuni deb e`lon qilish to`g`risida.
Mustaqil O`zbekiston Respublikasi musulmonlarining istak va xohishlarini inobatga olib hamda fuqarolar o`rtasidagi mehr-oqibatni barqarorlashtirish maqsadida diniy bayram — Ro`za hayit ("Iyd al—o’itr)ni bu yil 4-aprel kuni va keyingi yillarda esa Ro`za hayitining birinchi kuni dam olish kuni deb tayinlansin.
O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I. Karimov. Toshkent shhri. 1992- yil 17 -mart

ILMIY USLUB.

Ilmiy uslub fanning turli sohalariga aloqador so`z va atamalarni ko`proq tasarruf qilish, bayonning ko`proq mantiqiy dalillarga suyanishi bilan boshqa uslublardan ajralib turadi. Ilmiy uslubda tabiat va jamiyat hodisalari aniq, qandaydir qoidalar, formulalar asosida ifodalanadi. Ilmiy bayonda fikr mantiqiy va ashyoviy dalillar bilan mustahkamlanib boradi. Ilmiy uslubda to`liqsiz gaplar, bir tarkibli gaplar, so`z-gaplar deyarli uchramaydi. So`zlashuvning qisqa dialog turi ham ilmiy uslubda yozilgan asarlar uchun begonadir.

Ilmiy uslubning ilmiy va ilmiy — ommabop ko`rinishlari bor. Ilmiy— ommabop bayon o`zining leksik tarkibi va sintaksisi bilan xalq ommasiga mo`ljallangan bo`ladi. Bunday nutqda fanning maxsus sohalariga aloqador atamalar kamroq ishlatiladi, tilga olinganlariga izohlar berib boriladi.
"Hozirgi davr fonetikasida ikki asosiy usul mavjud: sub`yektiv va ob`yektiv usullar. Sub`yektiv usul talaffuzni bevosita (ko`rish va eshitish) kuzatishdan iborat. Bu eng qadimiy va doimo qo`llash mumkin bo`lgan usuldir.
Texnik apparatura yordamida, ya`ni ob`yektiv usullar yordamida aniqlanuvchi artikulyatsiya — akustik xususiyatlar eksperimental - fonetik tekshirish yoki nutqni instrumental tasnif etish deb yuritiladi."