O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti

Hududlarning kompleks rivojlanish qonuniyati - bunda hududlarning (respublika, viloyat, iqtisodiy rayon) majmuali rivojlanishi, xo’jalikdagi mutanosiblik, ishlab chiqarish korxonalarining mahalliy, tabiiy va iqtisodiy sharoitga mos kelishi, ixtisoslashgan tarmoqlar infratuzilmasi, turli miqyosdagi shaharlarning rivojlanishi hamda tabiiy muhitdan foydalanish va hokazolar nazarda tutiladi.

• 
  Ayrim ob’ektiv qonuniyatlar va ishlab chiqarishni joylashtirishning vazifalaridan kelib chiqib, qo’yidagi umumiy tamoillarni ko’rsatish mumkin:
  
• 
  ishlab chiqarishni xomashyo, yoqilg’i, energiya va mahsulot iste’moli xududlariga yaqinlashtirish;
  
• 
  tabiiy resurslarni eng samarali turlarini birinchi navbatda o’zlashtirish va ulardan majmuali foydalanish;
  
• 
  mamlakat xududlari bo’yicha ishlab chiqarish kuchlarini samarali joylashtirish;
  
• 
  ishlab chiqarish kuchlarini joylashtirishda xalqaro mehnat taqsimoti afzalliklaridan samarali foydalanish va hakazolar.
  

Xo’jalik tarmoqlari ma’lum shart-sharoitlar va omillarni hisobga olgan holda joylashtiriladi va xududiy tashkil etiladi. Ishlab chiqarish tarmoqlarini joylashtirishda xom ashyo, yoqilg’i, elektr-energiya, suv, iqlim, mehnat resurslari, iste’mol va transport, iqtisodiy geografik o’rin kabi omillar e’tiborga olinadi. Shuningdek, keyingi davrda ekologik, ilmiy texnik taraqqiyot va bozor iqtisodiyoti omillarining ham bu boradagi ahamiyati ortib bormoqda.

• 
  Xom ashyo omili - - ma’lumki, moddiyishlab chiqarish xom-ashyo asosida rivojlanadi va ayrim mahsulotlar ishlab chiqarish uchun xom ashyo boshqalariga qaraganda ko’proq sarflanadi.
  
• 
  Yoqilg’i omili - issiqlik elektr stanttsiyalari qora metallurgiya sanoatining dastlabki bosqichini (cho’yan eritish) joylashtirishda asosiy ahamiyatga ega.
  
•