O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tarmoq markazi

O‘qituvchining yechimi

1-omil: Fayl – bu ma’lumotlarni hujjatlar ko‘rinishida mashina xotirasida joylashtirishdan iborat. Bu yerda doimiylik ma’lumotlarni fayl qilib saqlab olish tartibi tushuniladi.
Python dasturlash tili zamonaviy dasturlash tillari kabi turli xildagi fayllar bilan ishlash hususiyatiga ega. Zamonaviy dasturlash tillaridagi fayllarni mantiqiy ikki turga bo‘lish mumkin: matnli va binar. Matnli fayllar o‘z nomidan kelib chiqqan holda matnlardan tashkil topgan bo‘ladi. Bu turga csv, txt, html kengaytmali fayllarni misol qilish mumkin. Binar fayllarga – audio, video, rasm va boshqa shu turdagi fayllarni misol qilish mumkin. Fayllarni turiga qarab ular bilan ishlash farq qiladi.
Qat’iy usullarning afzalliklarini ko‘rib chiqaylik:
1. Bilamizki, dasturlarning o‘zlari ham xotirada joy egallaydi. To‘g‘ridan- to‘g‘ri saralash usullarining dasturlari qisqa bo‘lib, ular tushunishga oson.
2. To‘g‘ridan-to‘g‘ri saralash usullari orqali saralash tamoyillarining asosiy xususiyatlarini tushuntirish qulay.
3. Murakkablashtirilgan usullarda uncha ko‘p amallarni bajarish talab qilinmasada, ushbu amallarning o‘zlari ham ancha murakkabdir.
Garchi yetarlicha katta n larda ulardan foydalanish tavsiya etilmasada, kichik n larda mazkur usullar tezroq ishlaydi.
Funksiyaning birinchi parametri faylga yo‘l ko‘rsatadi. Faylga yo‘l o‘zgarmas bo‘lishi mumkin, ya’ni saqlanayotgan diskning nomidan boshlanishini mumkin, Masalan, C://somedir/somefile.txt. yoki nisbiy joylashgan ham bo‘lishi mumkin, somedir/somefile.txt – bu holatda fayl izlash yoki joylashtirish Python kodi joylashgan joyga nisbatan amalga oshiriladi.
Ikkinchi o‘rinda joylashgan parametr mode fayl ustida bajariladigan amalni bildiradi. Bu amalni fayl bilan ishlash rejimi ham deb yuritiladi. Umuman olganda fayllar ustida bajariladigan rejimlar 4 ta hisoblanadi:

• 
  r (Read), faylni o‘qish uchun ochiladi. Agar fayl mavjud bo‘lmasa, FileNotFoundError istisnosi yuzaga keladi.
  
• 
  w (Write), faylga ma’lumotlarni yozish uchun ochadi. Agar fayl mavjud bo‘lmasa, u holda fayl yaratiladi. Agarda ko‘rsatilgan nomdagi fayl mavjud bo‘lsa, fayl qaytadan yaratiladi va oldingi faylning ma’lumotlari o‘chib ketadi.
  
• 
  a (Append), fayl to‘ldirish uchun ochiladi (yakuniga yetkazish) uchun ochiladi. Agarda fayl mavjud bo‘lmasa u holda fayl yaratiladi. Agar ko‘rsatilgan nomdagi fayl mavjud bo‘lsa, yangi kiritilgan ma’lumotlar faylning oxiridan boshlab joylashtiriladi.
  
•