O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov

Levomitsetin guruhi
Antibiotik levomitsetinni Streptomyces venezuelae ishlab chiqaradi. Uni kultural suyuqlikdan ajratiladi, hamda sintetik yo‘l bilan olinadi. Levomitsetin (xloramfenikol) keng ta'sir spektriga ega, ya'ni gramm musbat va gramm manfiy bakteriyalar, Shu jumladan ichak bakteriyalari oilasi, inflyuens tayoqchalari hamda riketsiyalar, xlamidiyalar, brutselyoz, tulermiya qo‘zg‘otuvchisiga ta'sir ko‘rsatadi. Kislotaga chidamli mikobakteriyalar, ko‘k yiring tayoqchisi, protey, sodda jonivorlar levomitsetinga kam sezuvchan yoki umuman sezuvchan emaslar. Levometsitinning antimikrob ta'sir mexanizimi uning ribosomalarga ta'siri va oqsil sintezini kamaytirish hamda peptidiltransferaza faolligini susaytirish bilan bog‘liq bo‘lib, asosan bakteriostatik ta'sirni yuzaga chiqishida namoyon bo‘ladi.
____________________________________
¹ Disbakteriozning shakllaridan biri bo‘lib, Clastridium difficile zahari ta'sirida ri-vojlanadi.

Mikroorganizmlarning levomitsitinga nisbatan chidamlilik orttirishlari sekin rivojlanadi. Me'da ichak tizimidan levomitsitin yaxshi so‘riladi qon zardobida eng yuqori konsentratsiyasi tahminan 2 soatdan keyin yuzaga keladi. Levomitsetinni qonda bakteriostatik konsentratsiyasini saqlash uchun har 6 soatda beriladi. Antibiotikning talaygina qismi qon zardobidagi albuminlar bilan bog‘lanadi. Levomitsetin har-xil to‘qimalardan, Shu jumladan, gematoensefalik barerdan yaxshi o‘tadi. Orqa miya suyuqligida (likvor)da levomitsitinni konsentiratsiyasi qon zardobiga nisbatan 2 marta kam. Uning asosiy miqdori jigarda kimyoviy o‘zgarishga uchraydi. Hosil bo‘lgan kon'yugatlar va tahminan 10% o‘zgarmagan holda buyurak orqali ajraladi. Qon hosil qilish jarayoniga bo‘lgan jiddiy salbiy ta'siri tufayli levomitsetin zaxira antibiotiklari safiga kiritilgan faqat boshqa antibiotiklar samarasiz bo‘lgan hollardagina qo‘llaniladi (8- jadvalga qaralsin ). Uni qo‘llanishga ko‘rsatmalar asosan qorin tifi salmonellyozlar (ovqat-toksiko infeksiyasi) va rikketsiozlar. B'azan uni infilyuens tayoqchasi chaqirgan xastaliklarda (meningit, peshob ajratish yo‘llarining infeksiyasi ) qora oqsoqda va boshqa infeksiyalarda qo‘llaniladi. Odatda levomitsetin ichiladi. Levomitsetinning eritmalari va linimentini Mahalliy¹ qo‘llashadi. Parenteral kiritish uchun eruvchan levomitsetin suksinat (klorotsid) ishlab chiqarilmoqda. Uni teri ostiga mushakga va tomirga kiritiladi. Avval qayd etilganidek, levomitsetin retikulotsitopeniya, granulotsitopeniya va og‘ir holatlarda aplastik anemiya bilan kechuvchi qon hosil bo‘lishini susaytiradi².

Asosiy va rezerv antibiotiklarni qo‘llashga ko‘rsatmalar

Infeksiyalar	Asosiy antibiotiklar	Rezerv antibiotiklar
1	2	3
Stafilakoklar (benzilpenitsilinga sezgirlari )	Benzilpenitsilin Fenooksimetilpenitsilin	Sefolosporinlar Makrolidlar Vankomitsin Imipenem
Stafilakoklar (benzilpenitsilinga turg‘unlari)	Oksatsilin Vankomitsin Amoksilin	Sefolosporinlar Makrolidlar
Streptokokklar	Benzilpenitsilin Ampitsilin Aminogilikozidlar	Sefolosporinlar Makrolidlar Tetratsiklinlar
Pnevmokokklar	Benzilpensilin Ampitsilin Vankomitsin	Sefolosporinlar Makrolidlar
Enterokokklar	Ampitsilin Benzilpenitsilin Gentamitsin	Vankomitsin Aminogilikozidlar
So‘zak	Amoksilin Ampitsilin Benzilpenitsilin Seftriakson	Sefolosporinlar
Meningokokklar	Benzilpenitsilin Ampitsilin	Levomitsetin, Sefalosporinlar
Gazli gangrena	Benzilpenitsilin	Tetratsiklinlar Levomitsetin Sefalosporinlar Klindamitsin
Qoqshol	Benzil penitsilin	Tetratsiklinlar Sefalosporinlar Klindomitsin
Bo‘g‘ma	Makrolidlar Benzilpenitsilin	Amoksitsilin Klindamitsin
Protey qo‘zg‘atadigan infeksiyalar Proteus mirabilis Proteus vulgaris Proteus rettgeri Proteus morganii	Ampitsilin Sefalosporinlar Gentomitsin Kanamitsin Amikatsin Karbpenitsilin	Levomitsetin Gentamitsin Sefalosporinlar Imipenem
Ichak tayoqchasi qo‘zg‘ata-digan infeksiyalar	Ampitsilin Sefalosporinlar Aminoglikozidlar	Tikarsillin Azlotsilin, Siprofloksatsin^35
Qorin tifi	Siprofloksatsin^1	Levomitsetin Ampitsilin Tetratsiklinlar
Bakterial ichburug‘	Siprofloksatsin^1	Levomitsetin Ampitsilin Tetratsiklinlar
Qora oqsoq	Tetratsiklin + Streptomitsin	Rifampitsin Levomitsetin Streptomitsin
Tulyarimiya	Tetratsiklinlar	Levomitsitin Aminoglikozidlar
Ko‘k tayoqcha qo‘zg‘otuvchi infeksiyalar	Aminoglikozidlar Karboksipenitsillinlar Ureidopensillinlar	Aztreonam Imipenem Seftazidim Sefoperazon
Vabo	Tetrasiklinlar	Levomitsetin Siprofloksatsin^1
Chuma	Streptomitsin + Tetratsiklinlar	Tetratsiklinlar Levomitsetin Aminoglikozidlar
Rekkitsiozlar	Tetratsiklinlar	Levomitsetin
Zaxm	Benzilpenitsilin	Makrolidlar Tetratsiklinlar

Shu tufayli levomitsetinni qo‘llash qon holatini muntazam nazorat qilishni talab etadi. Qon hosil bo‘lishini susaytiruvchi ehtimolini kamaytirish maqsadida antibiotikni imkoni boricha qisqa muddat qo‘llash lozim. Qayta davolash kursi tavsiya etilmaydi. Ko‘pchilik hollarda terida toshmalar, istimalash va boshqalar bilan kechuvchi allergik reaksiyalar kuzatiladi. Noallergik noxush ta'sirlardan ko‘pincha shilliq qavatlarni ta'sirlanishi ko‘ngil aynish, diareya, Shu jumladan, anarektal sindrom kuzatiladi. Ba'zan psixomator buzilishlar, miokardga susaytiruvchi ta'surot kuzatiladi.

Chaqaloqlarda va ularning 1 oylik xayotida ko‘pincha yurak tomir kollapsi bilan kechuvchi kuchli zaharlanish kuzatiladi. Bunday holat bolalarda antibiotikni buyrak orqali ajralishini sustligi va jigar fermentlarining keraklicha faollikka ega emasligi bilan bog’liqdir. Levomitsetinni qo‘llaganda superinfeksiya, masalan kandidamikoz, stafilokokk yoki protey bilan chaqirilgan infeksiyalar rivojlannishi mumkin.