O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov

Dori vositalar

Nomi	Chiqarish shakllari
Butamid – Butamidum	0,25 va 0,5 g
Xlorpropamid- Chlorpropamidum	tabletkalar 0,1 va 0,25
Glibenklamid- Glibenclamide	Tabletkalar 0,0025; 0,0035 va 0,005g
Glipizid- Glipizide	0,005 g tabletkalar
Metformin- Metformin	0,5 g tabletkalar

12.2. Steroid tuzilishga ega bo’lgan gormonal dori vositalar
12.2.1. Buyrak usti bezi po‘stloq qavatining gormonlarining dori vositalari (kortikosteroidlar)
Buyrak usti bezining po‘stloq qavati 40 dan ortiq steroidlar ishlab chiqaradi. Ularning ko‘pchiligi muhim biologik ahamiyatga ega. Qator kortikosteroidlar xayot uchun zarur (gidrokortizon. Kortikosteron, aldosteron).

Kortikosteroidlarni 3 guruhga bo‘lingan:

1.Glyukokortikoidlar
Gidrokortizon
11- Degidrokortikosteron
Kortikosteron
2.Mineralkortikoidlar
Aldosteron
11-Dezoksikortikosteron
11-Dezoksi-17-oksikortikosteron

3.Jinsiy gormonlar
Androsteron
Androstendion
Estron
Progesteron
Kartikosteroidlar-xolesterindan sintezlanadi. Glyukokortikoidlarning biosintezi va ajralishini asosan gipofizning oldingi bo‘lagining AKTG boshqaradi (manfiy teskari bog‘lanishi prinsipi asosida). Mineralokortikoidlarni ishlab chiqarilishi ekstratsellyulyar suyuqlikning umumiy hajmi va qon zardobiga, natriy va kaliy ionlarning miqdoriga bog‘liq. Bunda Renin-angiotenzin sistemasi ham muhim o‘rin tutadi, AKTG kamroq ahamiyatga ega. Kortikosteroidlarning katta qismi jigarda kimyoviy o‘zgarishlarga uchraydi, u yerda glyukuron va sulfat kislota qoldiqlari bilan kon'yugatlar hosil qiladilar. Peshob tarkibida ajraladilar. Jinsiy gormonlar alohida bo‘limda keltirilgan; bu bobda faqat glyuko- va mineralkortikoidlar ko‘rib chiqiladi. Buyrak usti bezining po‘stloq qavatining asosiy gormonlari, ularning dori vositalari va sintetik analoglari.

Kortikosteroidlar	Gormonlar	Dori vositalar
Glyukokortikoidlar	Gidrokortizon Kortikosteron