O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi mirzo ulug„bek nomidagi o„zbekiston milliy universiteti

 
O„zbekistonda tabiatni muhofaza qilish. 
 
O‗zbekiston Respublikasi mustaqillikga erishganidan boshlab 
Rio-de-Janeyro shahrida bo‗lib o‗tgan xalqaro konferentsiyada qabul 
qilingan ekologik siyosatni ya‘ni atrof-muhit holatini yaxshilash aholi 
salomatligini mustaxkamlashga qaratilgan ishlarni muvofaqqiyatli amalga 
oshirib kelmoqda . 
Ekologik muammolarni hal etishning asosisy yo‗nalishlari 
Ekologiya va Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‗mitasi,Vazirlar 
mahkamasi, turli nodavlat tashkilotlari hamda davlat tomonidan qabul 
qilingan Atrof-muhitni muhofazasi, gigienik,biologik xilma-xillikni 
saqlash bo‗yicha milliy harakat rejalari va strategiyalarida o‗z aksini 
topgan. 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida davlatning eng muhim vazifasi
aholi sonini o‗sishi, shaharlarning transport orqali yuk tashishi, sanoat va 
qishloq xo‗jaligi ishlab chiqarishini rivojlantirish bilan bog‗liq ravishda 

---

13 
atrof-muhit muhofazasi muammolarini hal etish ya‘ni tabiiy resurslarni 
qayta ishlash va ulardan oqilona foydalanish masalalari turibdi. O‗tish 
davrida shubhasiz tabiiy resurslardan foydalanish darajasi o‗zgaradi va 
atrof-muhitnining ifloslanishiga ta‘sir ko‗rsatadi. 
Bunday sharoitda Tabiatni muhofaza qilish davdat qo‗mitasi 
tomonidan tabiiy resurslardan tejab tergab foydalanish va kam chiqindili 
texnologiyalardan foydalanish kabi ekologik siyosatni qo‗llashni taqozo 
etadi. Shunga qaramasdan respublikada quyidagi ekologik muammoalar 
hal etilmay qolmoqda: 

Orol bo‗yidagi ekologik tang ahvol; 

Yer, suv, biologik resurslarning qisqarishi ; 

Yer, suv, biologik xilma-xillikga va atmosfera havosini 
sifatiga qo‗shni davlatlarning ta‘siri; 

Taiiy holatni va uning ifloslanish manbalari shuningdek tabiiy 
resurslardan foydalanishni nazorat qilish uchun yetarli texnik 
va metodik imkoniyatlarning cheklanganligi; 

Atrof-muhit holatini analitik nazorat qilish uchun maxsus 
asbob uskunalarning ishlab chiqarish korxonalarining mavjud 
emasligi; 

Tog‗-kon chiqindilari, avvalgi uran konlari ayniqsa ularning 
chegara xududlardagi holati; 

Sanoat va maishiy turmushdagi chiqindilarning qayta 
ishlovchi va o‗zlashtiruvchi tizimning takomillashmaganligi; 

Tabiiy atrof-muhit va ularning ifloslanish manbalari hamda 
tabiiy resurslardan foydalanish holati bo‗yicha yetarli 
ekologik bank tizimi ma‘lumotlari etarli bo‗lmasligi; 
Tabiiy atrof-muhitni muhofaza qilish va va tabiiy resurslardan 
samarali foydalanish masalalari makroiqtisodiyotni isloh qilish jarayonida 
uning diqqat markazida turmog‗i lozim. 
O‗zbekiston Respublikasi atrof-muhit va tabiatni muhofaza qilish 
sohasidagi birinchi navbatdagi vazifalari quyidagilar hisoblanadi: 

Jamiyatning ta‘lim olish va intellektual potentsialini 
o‗sishini ta‘minldovchi sharoitni yaratish; 

Atrof-muhit holatini yaxshilash uchun hamda global 
ekologik muammoalarni hal etish uchun yetarli mablag‗lar 
ajaratilishi kerak; 

Genetik fondni, turlar xilma xilligi va landshaftlarni 
saqlash; 

---

14 

Tabiatdan 
foydalanishning 
iqtisodiy 
mexanizmlarini 
takomillashtirish; 

Maxsus muhofazaga olingan xududlarni boshqarish 
bo‗yicha dasturlar ishlab chiqish kerak; 

Atrof-muhitni ifloslanish manbalarini aniqlash bo‗yicha 
nazorat tizimini takomillashtirish va rivojlantirish; 

Xususiylashtirish jarayonida ekologik talablarga rioya 
qilish va atrof-muhitga zarar keltirgani uchun javobgarlik 
kabilarni nazorat mexanizmlarini yaratish; 

Ekologik xavfsiz mahsulotlar ishlab chiqarish va texnologik 
jarayonlar 
sohasida 
ekologik 
sertifikatlash 
tizimini 
takomillashtirish; 

Ekologik axborotlar va atrof-muhit monitoringi bo‗yicha 
bank tizimini yaratish; 

Ekologiya va Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‗mitasining 
tabiatni muhofaza qilish ishlari bo‗yicha faoliyatini yoritib 
turuvchi markazlashgan axborot tizimini yaratish;

Ekologik ta‘lim va tarbiya tizimini yanada rivojlantirish; 

Xalqaro ekologik normalar va standartlar bo‗yicha 
bosqichma-bosqich dasturlar ishlab chiqarish; 

Xalq 
xo‗jaligining 
turli 
sohalarida 
ekologik 
toza 
texnologiyalar 
chiqindilarning 
zararsizlantirish 
va 
o‗zlashtirish bo‗yicha ilmiy-texnik ishlarni hayotga tadbiq 
etish hamda ilmiy–tadqiqot ishlarini olib borishni davom 
ettirish; 

Atrof-muhit muhofazasi, tabiiy resurslardan foydalanish 
masalalari bo‗yicha jamiyatdagi ekologik tashkilotlar bilan 
o‗zaro hamkorlikni kuchaytirish va birgalikda ekologik 
qarorlar qabul qilish.
 
 
 
 

---

15