O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax davlat pedagogika instituti tarix fakulteti «Himoya qilishga ruxsat beraman»

Vtni diagrammasi

 

v

a

 

j

i

h

a

t

l

a

r

i

n

i

 

Т

i

z

i

m

l

i

 

m

u

s

х

ххх

х

х

хх

хх

хх

хх

х

х

Vtni diagrammasi

 

---

65 

 

 

4-O’quv topshiriq 

 

 

 

 

 

 

 

Sxemasini tuzish  qoidalari  bilan 

tanishadi . 

«suyak»  yuqori  qismiga  muammo 

ichidagi  muammo  yoziladi,  pfstki 

qismiga esa – ushbu muammo ichidagi 

muammo  amalda  vavjud      ekanligini  

tasdislovchi faktlar yoziladi. 

Natijalar taqdimoti 

Мini-guruhlarga birlashadi, o’z sxemalarini 

taqqoslaydi va qo’ahimchalar kiritadi. 

Umumiy sxemaga jamlaydi. 

B

a

l

i

q

 

s

k

e

l

e

t

i

sxemasi

 

M

u

a

m

m

j

n

i

n

g

 

b

u

t

Тizimli, ijodiiy, 

tashkiliy 

mushohada qilish 

 

Ko’nikmalar 

rivojlantirish.

 

B

a

---

66 

 

 

5-O’quv topshiriq 

 

 

 

 

 

 

 

B

B

B

 

j

a

d

v

a

l

i

B

-

m

a

t

i

n

m

a

v

z

u

bo’lim ) bo’yicha 

-

T

i

z

i

m

l

i

B

B

B

 

Quyidagi savollarga  javob beriladi: “Ushbu 

mavzu bo’yich  siz nimani bilasiz?” 

va“Nimani  bilshni  xoxlaysiz?” (Кеlgusi ish  

uchun taxminiy  asos yaratiladi)

 

Y

a

k

k

Мustaqil  ravishda  mа’ruza  matnini   

o’qiydi (ma’ruzani eshitadi.).

 

J

a

d

B

B

---

67 

 

XULOSA 

Mamlakatimizda  istiqlolning  dastlabki  yillaridan  boshlab  ta’lim-tarbiya 

tizimini rivojlantirish davlat siyosati darajasiga ko‘tarilib, farzandlarimizning jahon 

andozalariga  mos  sharoitlarda  zamonaviy  bilim  va  kasb-hunarlarni  egallashlari, 

jismoniy va ma’naviy jihatdan yetuk insonlar bo‘lib voyaga yetishlarini ta’minlash, 

ularning  qobiliyat  va  iste’dodi,  intellektual  salohiyatini  ro‘yobga  chiqarish, 

yoshlarimiz  qalbida  ona  yurtga  sadoqat  va  fidoyilik  tuyg‘ularini  kamol  toptirish 

borasida ulkan ishlar amalga oshirilmoqda. 

Prezidentimizning 2017 yil 7 fevraldagi "O‘zbekiston Respublikasini yanada 

rivojlantirish  bo‘yicha  Harakatlar  strategiyasi  to‘g‘risida"gi  farmonida  ijtimoiy 

soha, xususan, ta’lim va ilm-fan sohalarini rivojlantirish borasida bir qator vazifalar 

belgilangan. 

Hujjatda  ta’lim  muassasalarining  moddiy-texnik  bazasini  mustahkamlash, 

yangi ta’lim muassasalarini qurish, ta’mirlash va kapital ta’mirlash barobarida ularni 

zamonaviy o‘quv va laboratoriya jihozlari, kompyuter texnikasi va o‘quv-metodik 

qo‘llanmalar bilan ta’minlash nazarda tutilgan. 

2017-2021  yillarda  oliy  ta’lim  tizimini  tubdan  takomillashtirish  dasturini 

ishlab  chiqish,  o‘quv  dasturlarini  yanada  takomillashtirish,  pullik  xizmatlar 

ko‘rsatish  va  moliyalashtirishning  qo‘shimcha  manbalarini  izlashda  oliy  o‘quv 

yurtlarining vakolatlarini kengaytirish yo‘li bilan ularning mustaqilligi bosqichma-

bosqich rivojlantirilib boriladi. 

Keyingi  bir  yilda  O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  va  Vazirlar 

Mahkamasining yetmishga yakin qaror, farmon va farmoyishlari qabul qilindi. Bu 

tom  ma’noda  ta’lim  tizimidagi  o‘zgarishlar  va  yangilanishlar  jarayonini  boshlab 

berdi. 

O‘rta  maxsus  ta’lim  tizimiga  joriy  yilda  birinchi  marta  10-sinflarga 

o‘quvchilar  qabul  qilish  yo‘lga  qo‘yildi.  Bu  akademik  litsey  va  kasb-hunar 

kollejlariga  qabul  jarayoni  bilan  barobor  olib  borildi.  Bunda  asosan  ota-onalar  va 

o‘quvchilarning 

xohish 

va 

istaklari 

inobatga 

olindi. 

       Prezidentimiz  sohada  amalga  oshirilayotgan  ishlarni  yanada  takomillashtirish 

---

68 

 

bo‘yicha ota-onalar va o‘quvchilarning fiklarnini inobatga olish, ular bilan «ochiq 

eshiklar»  kunlari  kabi  tadbirlar  tashkil  qilib,  uchrashuvlar  o‘tkazish  kerakligini 

alohida ta’kidladi. 

   2016/2017 o‘quv yilida 466 mingdan ortiq o‘quvchilar umumta’lim maktablarini 

tamomlagan bo‘lib, shundan 170 mingdan ziyodi kasb-hunar kollejlariga o‘qishga 

kirgan.  288  ming,  ya’ni  oltmish  foizidan  ortig‘i  10  sinflarda  o‘qishlarini  davom 

etirmoqda. 

    Ta’kidlab  o’tganki  ta’lim  tizimida  amalga  oshirilayotgan  islohotlar  muhokama 

qilinar ekan,  yoshlarning kasb-hunar egalashi, o‘quvchilarni  vatanparvarlik ruhida 

tarbiyalash masalalariga ham alohida e’tibor qaratildi. 

    Bunda  yoshlarning  ulug‘  ajdodlarimiz  merosini  o‘rganishi,  ularga  mos  yetuk 

kadrlar bo‘lib voyaga yetishiga alohida e’tibor qaratilmoqda. 

     Ulug‘  ajdodimiz  Muhammad  al-Xorazmiy  nomidagi  axborot-kommunikatsiya 

texnologiyalari  yo‘nalishiga  oid  chuqurlashtirib  o‘qitishga  ixtisoslashtirilgan 

maktab tashkil  etilishi ham aynan ana shu vazifani amalga oshirishdagi ilk qadam 

bo‘ldi. 

    Mazkur  maktabning  tashkil  etilishi  kadrlarni  yoshligidanoq  tayyorlab  borish, 

sohada yetuk hamda zamon talablariga javob beradigan kadrlar tayyorlashga zamin 

yaratadi. 

    Shuningdek,  O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  “Mirzo  Ulug‘bek 

nomidagi ixtisoslashtirilgan davlat umumta’lim maktab-internatini va “Astronomiya 

va aeronavtika” bog‘ini tashkil etish to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi. 

     Mazkur  qaror  bilan  Astronomiya  instituti  qoshida  matematika,  astronomiya, 

fizika va informatika fanlarini chuqur o‘rgatishga ixtisoslashtirilgan Mirzo Ulug‘bek 

nomidagi ixtisoslashtirilgan davlat umumta’lim maktab-internati tashkil etiladi. 

    Maktablar  oldiga  qo‘yilayotgan  talablardan  biri  –  yuqori  malakali,  sohasining 

bilimdoni  bo‘lgan  o‘qituvchi-pedagoglar  bazasini  shakllantirish  bilan  birgalikda, 

maktabda chet tilini xam o‘qitishdir. Bu kabi ixtisoslashgan maktablarning tashkil 

etilayotgani  yoshlarni  vatanparvarlik  ruhida  tarbiyalashga  xizmat  qilishi  alohida 

ta’kidlandi. 

---

69 

 

    Shuningdek,  hududlar  imkoniyati  va  salohiyatini  o‘rgangan  holda  8-9  sinf 

o‘quvchilarini  kasbga  yo‘naltirish  masalasi  ham  ko‘rib  chiqildi.  Bu  ta’limning 

keyingi bosqichida  o‘quvchilarning hunar egallashida  yangi imkoniyatlar eshigini 

ochadi.  Endilikda  umumta’lim  maktablari  bitiruvchilarini  elikka  yaqin  kasbga 

o‘rgatish  yo‘lga  qo‘yiladi.  Buning  uchun  kasb-hunar  kollejlari  va  umumta’lim 

maktablari  negizida  zamonaviy  jihozlangan  o‘quv  ishlab  chiqarish  markazlari 

tashkil  etilishi  rejalashtirilgan.  Shuningdek,  ba’zi  kasb-hunar  kollejlari  tegishli 

vazirlik va idoralarga korxona va tashkilotlarga biriktiriladi. 

    O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  2017  yil  14  martdagi  “O‘rta  maxsus, 

kasb-hunar ta’limi muassasalari faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari 

to‘g‘risida”gi qarori bu borada muhim omil bo‘lmoqda. 

    Bu  kadrlar  tayyorlashda  mazkur  muassasalarning  ulushini  oshirish  va 

kafolatlangan ish o‘rinlarini yaratish imkonini beradi. 

    Prezidentimiz soha rahbarlariga bu borada joylarga chiqib qaysi hududga qanday 

soha bo‘yicha mutaxassislar zarurligini o‘rganib chiqish vazifasini topshirdi. 

   Ta’lim  muassasalari  bo‘yicha  amalga  oshirilishi  lozim  bo‘lgan  chora-tadbirlar 

muhokama qilindi. Oliy ta’lim muassasalarida o‘quv jarayonlarini takomillashtirish, 

yoshlarga  zamonaviy  talablar  asosida  ta’lim  berish  bugungi  kunning  asosiy 

masalalaridan  biridir.  Bu  borada  oliy  ta’lim  muassasalariga  bo‘ladigan  test 

sinovlarining ochiq va oshkoraligini ta’minlash muhim ahamiyat kasb etadi. 

   Davlatimiz rahbari oliy ta’lim muassasalarining bakalavr yo‘nalishiga bo‘ladigan 

test  sinovlarini  takomillashtirish  yuzasidan  takliflarni  ishlab  chiqish,  bunda 

rivojlangan  xorijiy  davlatlarda  sinovdan  o‘tgan  eng  ilg‘or  tajribalarni  tatbiq  etish, 

test sinovlarining shaffofligini ta’minlash yuzasidan ham ko‘rsatmalar berdi. 

   Yoshlarda  oliy  o‘quv  yurtlariga  o‘qishga bo‘lgan talabning oshib borayotganini, 

bunda muhim bo‘lgan test sinovlari tizimining esa eskirgani qayd etildi. 

   Davlatimiz  rahbari  bilan  mutassadi  rahbarlarga  ta’lim  tizimini  takomilashtirish, 

o‘quv  adabiyotlari  bilan  sifatli  ta’minlash,  yoshlarni  vatanparvarlik  ruhida 

tarbiyalash masalasiga e’tibor qaratilmoqda. 

 

---

70 

 

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati  

1. O‘zbekiston  Respublikasining Konstitutsiyasi. T. "O‘zbekiston ". 1998.  

2.  O‘zbekiston    Respublikasining  "Kadrlar  tayyorlash  Milliy  dasturi 

to‘g‘risida" gi Qonuni. 1997 yil 29 avgust. 

3.  O‘zbekiston    Respublikasining  "Ta‘lim  to‘g‘risida"gi  Qonuni. 1997  yil. 6  

avgust.  

4. "Ta‘lim-tarbiya va kadrlar tayyorlash tizimini tubdan isloh qilish, barkamol 

avlodni  voyaga  yetkazish  to‘risida"gi  O‘zbekiston    Respublikasi  Prezidentining 

Farmoni. Toshkent. 1997 yil, 6 oktyabr. PF № 1869.  

5.  I.A.Karimov. "Barkamol  avlod  -  O‘zbekiston    taraqqiyotining  poydevori".  

"SHarq", 1999 y.  

6.  I.A.Karimov.  "O‘zbekiston    XXI  asr  bo‘sag‘asida:  xavfsizlikka  tahdid,  

barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari". 1997 y.  

7.  I.A.Karimov.  o‘n  birinchi  chaqiriq  O‘zbekiston    Respublikasi  Oliy 

Sovetining  o‘n  birinchi  sessiyasida  so‘zlangan  nutq.  "o‘qituvchialar  gazetasi".  

1989 y, 28 oktyabr.  

8. "Qashqadaryo haqiqati" gazetasi, 1988 y. 24 may. I.A.Karimov nutqidan.  

9.  I.A.Karimov.  "Barkamol  avlod  orzusi".  "O‘zbekiston    Milliy 

Ensiklopediyasi" davlat ilmiy nashriyoti. 2000 yil.  

10.  I.A.Karimov.  "O‘zbekiston  ning  o‘z  istiqlol  va  taraqqiyt  yo‘li"  -O‘zbekiston 

1992 y. 

11.  O’zbekiston  Respublikasini  2017-2021  yillarda  yanada  rivojlantiruvchi 

Harakatlar Strategiyasi 2017-y 7-fevral 

12. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining Oliy Majlisga murojatnomasi 2020-y. 

13.  Sh.M.Mirziyoyev  “Erkin  va  farovon,  demokratik  O’zbekiston  davlatini 

birgalikda barpo etamiz”, Toshkent “O’zbekiston”-2016. 

14. Sh.M.Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizdi marda va oliyjanob xalqimiz bilan birga 

quramiz”, Toshkent “O’zbekiston”-2017. 

15. Sh.M.Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik-

har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bolishi kerak”, Toshkent-2017. 

---

71 

 

16. 

www.uzedu.uz

 

17. 

www.ziyonet.uz

  

18. 

www.lex.uz

  

19. 

www.arxiv.uz

  

20. 

www.google.com