O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov

6.4 muammo. 22,05 g qattiq jismni 100,00^oC gacha qizdiring, kalorimetrga soling va 50,00g suv qo‘shing. Bunda suvning temperaturasi 25,10^oC dan 28,49^oC gacha ko‘tarildi. Qattiq jismning solishtirma issiqlik sig‘imini aniqlang.
Echish: Qattiq jismning ∆T_q.j. va suvning ∆T_H2O larini aniqlaymiz:
∆T_H2O = 28,49^oC - 25,10^oC = 3,39^oC = 3,39K
∆T_q.j.= 28,49^oC - 100,00^oC = 71,51^oC = -71,51K
Qattiq jismning solishtirma issiqlik sig‘imi hisoblanadi:
c_q.j. = c_H2Ox m_H2O∙x ∆T_H2O/m_q.j.x∙∆T_q.j. =4,184J/g K x 50,00g x∙3,39K/22,05g x∙(-71,51K) = 0,450J/g∙K.
Keyingi 6.5 masalada suv muxitida boruvchi kislota-asos reaksiyasi davomida hosil bo‘ladigan issiqlik kalorimetrda o‘rganiladi. Reaksiya doimiy bosimda borganligi tufayli reaksiya issiqligi entalpiyaga teng bo‘ladi.
6.5 muammo. 25^oC da kalorimetrga 50,0ml 0,50M NaOH solamiz va 25,0ml 0,50M HCl qo‘shamiz. Aralashtirgandan keyin temperatura 27,21^oC ni tashkil qildi. Hosil bo‘lgan eritmaning zichligi 1,00g/ml, suvning solishtirma issiqlik sig‘imi 4,184 J/g K:
a) q ni xisoblang
b) reaksiyaning ∆H ini xisoblang
Echish: a) eritmaning massasi va ∆T_er. topiladi.
Eritmaning umumiy massasi = (25.0ml + 75,0ml) x 1,00g/ml = 75,0g;
∆T = 27,21^oC – 25,0^oC = 2,21^oC = 2,21K.
q hisoblanadi: q = c_ar x m_ar. x ∆T_ar. = (4,184J/g∙K) (75,0 g) (2,21K) = 693J.
b) reaksiya tenglamasi yoziladi:
HCl + NaOH = H₂O + NaCl;
reagentlarning mollari topiladi:
HCl ning mollar soni = 0.50 mol HCl/l x 0,0250l = 0,0125mol;
NaOH ning mollar soni = 0,50 molNaOH/l x 0,050l = 0,0250mol.
∆H aniqlanadi: ∆H = q/H₂O ning mollar soni x 1kJ/1000J =