O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov



Download 12,75 Mb.
bet35/224
Sana03.07.2022
Hajmi12,75 Mb.
#736982
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   224
Bog'liq
Kimyo I UMK majmua

Qattiq materiallar
Jun
Sement
Shisha
Granit
Po’lat

1.76
0.88


0.84
0.79
0.45




Ob’ekt issiqroq, ya’ni ∆T musbat bo‘lganda
q > 0 (ob’ekt issiqlikni yutmoqda) va aksincha, ob’ekt sovuqroq bo‘lsa, ∆T manfiy va q < 0. 6.2 jadvalda ayrim elementlar, birikmalar va materiallarning solishtirma issiqlik sig‘imlari keltirilgan. Metallarning issiqlik sig‘imi nisbatan kichik, suv esa juda katta issiqlik sig‘imiga ega. Molyar issiqlik sig‘imi juda muxim kattalikdir:
S = q /massa ∙∆T (J/mol∙K)
Suv uchun molyar issiqlik sig‘imini topish uchun solishtirma issiqlik sig‘imini suvning molyar massasiga ko‘paytirish kerak:
СН2O(s) = 4,184 J/g∙K x 18,02 g/1mol = 75,40 J/mol
Muammo: Misning qavati 125 g massaga ega. Ushbu qavatning temperaturasini 25oC dan 320oC gacha ko‘tarish uchun qancha issiqlik talab qilinadi? Misniing solishtirma issiqlik sig‘imi 0,387 J/g∙K.
Echish: ∆T va q ning qiymatlari hisoblanadi:
∆T = Toxirgi – T boshl. = 300 -25 = 275oC
q = C. x massa(g) x ∆T = 0,387 J/g∙K∙125 g.


6.7 rasm. Kalotimetr. Bu qurilma doimiy bosimda issiqlik effektini o’lchaydi.

Kalorimetrlarning ikkita umumiy turlari
Kalorimetr kimyoviy yoki fizikaviy jarayonlar davomida chiqayotgan yoki yutilayotgan issiqlikni o‘lchash uchun mo‘ljallangan. Ikki tur kalorimetrni ko‘rib chiqamiz – bittasi o‘zgarmas bosimdagi issiqlikni, ikkinchisi esa o‘zgarmas hajmdagi issiqlikni o‘lchashga asoslangan.

O‘zgarmas bosimdagi kalorimetriya. O‘zgarmas bosimda boradigan jarayonlar uchun issiqlik o‘tishi (qp) sxemasi 6.7 rasmda keltirilgan oddiy kalorimetrda o‘lchanishi mumkin. Ushbu qurilma suvda eruvchan yoki u bilan ta’sirlashmaydigan qattiq jismlarning solishtirma issiqlik sig‘imini aniqlashda ishlatiladi. Qattiq jism tortiladi, ma’lum temperaturagacha qizdiriladi va massa hamda temperaturasi aniq bo‘lgan suvga tushiriladi. Aralashtirilgandan keyin suv va qattiq jismning temperaturalari o‘zgaradi: - qqattiq jism = qn2o. 6.7 tenglamani hisobga olsak:
-(cq.j. x mq.j. x∙∆Tq.j.) = cH2O x mH2O ∙x ∆TH2O
va bunda cq.j. dan tashqari barcha keltirilgan kattaliklarning qiymatlari ma’lum bo‘lsa, cq.j. ning qiymatini xisoblasa bo‘ladi:
cq.j.=-cH2Ox mH2O ∙x ∆TH2O/ mq.j.x∙∆Tq.j.

Download 12,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   224




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish