O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali

MARKAZDAN QOCHMA NASOSNING XARAKTERISTIKASI

Nasosni yoqishdan oldin uzatilishi kerak bo‘lgan suyuqlik bilan to‘ldiriladi. Kichik holatdagi o‘zgarishlar bo‘lganda aylanishlar soni K, nasosning uzatishi Q, oqimi N va quvvati N quyidagi munosabatda bo‘ladi:

; ; (8.1)


Bunda Q-H; Q-N; Q- lar nasosning xarakteristikasi deb nomlanadi.


TAJRIBA QURILMASI TUZILISHI

Markazdan qochma nasos (3) elektrodvigatel bilan bitta o‘qda joylashgan. Aylanishlar soni hisoblanadi. Suv sarf baki (5) dan nasos orqali so‘riladi. So‘ruvchi quvurda(7) suvni harakatlanishiga qarshilik ko‘rsatadigan klapan (6) bor. Haydovchi quvurda (8) manometr (9) va suv sarfini boshqarish uchun vintil (10) o‘rnatilgan. Suv haydovchi quvurdan o‘lchov bakiga (11) tushadi. Bak litrlarda shkalalangan shisha suv o‘lchagichga ega. Bakning tubida suvni sarf baki (5) ga o‘tkazish uchun vintili naycha (1)joylashgan.

ISHNI O‘TKAZISH TARTIBI


Nasos qurilmasini sinashda nasos xarakteristikasini tuzish uchun quyidagi kattaliklar aniqlanadi: Q-H, Q-N, Q- . Tajriba nasos sarfi Q ni o‘zgarib borishi va aylanishlar soniga bog‘liq ravishd olib boriladi.Q ni o‘zgarib borishi vintilni asta-sekin ochish bilan amalga oshiriladi. Birinchi kuzatishlar vintilni to‘liq yopilgan holatida olib boriladi va keyingi kuzatishlarda chorak qismlarga ochib kuzatiladi. Bunda quyidagilarni o‘lchash lozim bo‘ladi: nasosning uzatishi, so‘ruvchi quvurdagi siyraklashishni, haydovchi quvurdagi naporni, dvigateldagi elektr toki qiymatini.
Nasos qurilmasining o‘lchov ko‘rsatgichlari quyidagicha aniqlanadi:
Uzatish: o‘lchov idishidagi vintil yopiladi va sekundomer bilan vaqt aniqlanadi. Suv o‘lchov shishasi orqali aniqlangan suv miqdori va aniqlangan vaqt jadvalga yoziladi. Suv oqimi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
(8.2)
P_m i P_b-uzatilayotgan suyuqlikning manometr va vakuummetr ko‘rsatgichlari ( m.ust. ) da
W_m i W_v- manometr va vakuummetr joylashgan nuqtalarda suv tezligi.
W_m i W_v – manometr va vakuummetr ulangan nuqtalar farqi.
So‘ruvchi va haydovchi quvurlar bir xil diametrda shuning uchun W_m va W_v lar bir xil, bunda H=P_m+P_v+h.