O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti ―oziq-ovqat texnologiyasi‖ kafedrasi

Bakteriyalarning harakatlanishi. 
Bakteriyalar orasida harakat qiluvchi va harakat 
qilmaydigan turlari mavjud. Ko‘pincha bakteriyalar xivchinlar yordamida harakat qiladilar 
(3-rasm). Faqat spiroxetalar tanalarining bukilishi yordamida harakat qiladilar. 
 

---

18 
Bakteriya xivchinlari 
Xivchinlar sitoplazmadan ip shaklida o‘sib chiqqan o‘simta bo‘lib, qalinligi 0,02-0,05 u 
ammo uzunligi hujayraga nisbatan ancha uzun, ba‘zan 10 va undan ko‘proq marta uzunroq 
bo‘ladi. 
Vayepit rgo1esh. Elektron 
mikroskopda 
xivchinlarining kurinishi 
(17900 marta 
kattalashtirib 
kursatilgan. Itersondan 
olingan) 
Sharsimon 
bakteriyalar 
harakatsizdir. Faqat siydik 
sarsinalarida xivchinlar bo‘lib, ular harakat qiladi. Tayoqchasimon bakteriyalar orasida 
harakatchan va harakatsiz turlari uchraydi. Agar tayoqchasimon bakteriyaning bir uchida 
bir dona xivchini bo‘lsa, u 
monotrix
deb nomladi. Tayoqchaning ikkala uchida bittadan 
xivchin joylashsa, u