O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona davlat

3) Aralash tipdagi respublika (yarim prezidentlik) – bunda prezidentlik respublikasi bilan parlamentar respublika xususiyatlari qo’shilib ketadi. Ya’ni Prezident umumxalq saylovlarida saylanib, yuridik va real vakolatlarga ega bo’ladi. Biroq hukumat parlament tomonidan tashkil etiladi va u nafaqat Prezident oldida, balki parlament oldida ham siyosiy javobgar bo’ladi. Bunda Prezident hukumatga umumiy rahbarlik qiladi, lekin uni bosh vazir boshqaradi. Prezident ma’lum holatlar yuz berganda parlamentni tarqatib yuborish huquqiga ega. Masalan, Frantsiyada Prezidentni xalq saylaydi, u juda katta vakolatlarga ega, ammo u hukumatni boshqarmaydi.
4) Superprezidentlik respublikasi²³.
5) Sotsialistik respublika.
II. Davlatning tuzilish shakli. Bu davlatning tuzilishini bildiruvchi xususiyat bo’lib, davlatlar 1) federativ (murakkab) yoki 2) unitar (oddiy) hamda 3) konfederativ turlarga bo’linadi.
1. Federativ davlat (fran. birlashma, ittifoq) – ma’lum siyosiy mustaqillikka ega davlatlarning birlashishi natijasida vujudga keladi. Federativ davlat milliy yoki hududiy tamoyillar asosida tuzilishi mumkin. Federatsiyaning sub’ektlari: respublika, viloyat, o’lka (Rossiya), shtat (AQSH va Hindistonda), yerlar (Germaniyada) deb ataladi. Federativ davlatlarda bir necha Konstitutsiya, bir necha fuqarolik bo’ladi. Unitar davlatdan farqli o’laroq federatsiya hokimiyat oliy organlarining 2 tizimiga ega: 1) federal organlar; 2) federatsiya a’zolarining tegishli organlari. Federatsiya a’zolarining tegishli organlari, federal organlar o’z vakolatlari va funktsiyalarini butun mamlakat hududida amalga oshiradilar. Federatsiyani tashkil etuvchi tuzilmalar tom ma’nodagi davlatlar emas.
Federatsiya hududiy va milliy turlarga bo’linadi.
1) Hududiy federatsiya.
2) Milliy federatsiya.
Jahonda 20 dan ko’proq federatsiyalar bor. Xususan, AQSH, Germaniya, Braziliya, Rossiya, Hindiston (Bir vaqtlar sobiq SSSR, CHexoslavakiya, Yugoslaviya) kabi.