|
7.3.2. Kovshli elevatorlarni hisoblash
Kovshli elevatorlar ish unumdorligi quyidagi formula bo’yicha
aniqlanadi:
P = 3,6
m/soat yoki
Q
– 3,6
t/soat
(7.20)
bunda
ϑ
- kovshlarning harakat tezligi m/s; t – kovshlar kadami, m;
bir sekundda bo’shatiladigan kovshlar soni,
V –
bir kovshning hajmi m
3
; ψ–kovshlarning material bilan to’lish
koeffisienti; ρ–tashilayotgan materialning zichligi kg/m
3
;
ψ koeffisientining qiymatlari
7.1-jadval
Material turi
ψ
Quruq qum
0,7...0,8
CHaqiq tosh, shag’al
0,6...0,9
Nam qum
0,4...0,6
Kovshning turi va uning harakat tezligi 7.2-jadvaldan qabul qilib
olinadi.
7.2
-
jadval
Kovsh
eni,
mm
CHuqur kovsh
Sayoz kovsh
Yo’naltiruvchi bortli
kovsh
Kovshnin
ng
qadami,
mm
hajmil
Yoyiga
n
hajmi,
l/m
hajmi,
l
yoyilgan
hajmi,
l/m
Kovs
h
qada
mi
hajmi
,
l
yoyilgan
hajmi,
l/m
135
300
0,75
2,5
–
–
1
–
–
160
300
1,1
3,67
0,65
2,17
1,0
1,5
9,4
200
300
2,0
6,67
1,1
3,67
–
–
–
250
400
3,2
8,0
2,6
6,5
2,00
3,6
18,0
350
500
7 8
15,6
7,0
14,0
2,50
7,8
31,2
100
450
600
14,5
24,3
15,0
25,0
320
16,0
50,0
600
–
–
–
–
–
400
34,0
85,0
750
–
–
–
–
–
500
67,0
134,0
900
–
–
–
–
–
630
130
206,0
Asosiy parametrlarni aniqlash.
Eng kichik taranglik kuchi, odatda,
S
min
= 500...1000 N. olinadi. 1 pog. m lenta uzunligiga to’g’ri keladigan
kovshning og’irligi quyidagi formuladan aniqlanadi:
q = G/t (7.21)
bunda G – bitta kovshning massasi, kg.
Lenta og’irligidan yoyma kuch quyidagi formuladan aniqlanadi:
q = 1,1 B (1,25i+δ
1
+ δ
2
) kg/m (7.22)
bunda S – lentaning qalinligi, m;
V
– lentaning eni, m.
Lenta va kovsh og’irligidan yoyilgan kuch:
q
0
=q+q
l
(7.23)
101
8 – BOB. VINTLI, TEBRANUVCHI VA ROLIKLI
KONVEYERLAR
8.1. Vintli konveyerlar
Vintli konveyerlar sochiluvchan va ba’zan mayda donali
materiallarni 70 m gacha masofada tashish uchun ishlatiladi. Ular bilan
tolali, issiq yoki sovuq, namroq va zaharli modda ajratib chiqaruvchi
materiallarni ko’plab tashiladi.
Vintli konveyerlar, materiallarni tashish bilan birgalikda, ularni
sovutish (0° gacha) va isitish (moy yordamida 750°, gaz yordamida 940°
gacha) xususiyatiga ega.
8.1-rasm. Vintli konveyer.
1-yuritma, 2,6- val, 3-qopqoq, 4-tayanch, 5- yuklash qurilmasi, 7-nov,
8-shnek, 9- bo’shatish qurilmasi.
Vintli konveyerlar (8.1 – rasm) yuritma 1, kuzatish lyuki,
qo’zg’almas nov 7, chetki 2 va orva val 6, oraliq osma tayanch, qopqoq
3, vint o’ramlari mahkamlangan harakatlantiruvchi val 8, yuklash 5 va
bo’shatish 9 trubalaridan iborat. Vint o’z o’rnida aylanma harakatda
bo’ladi, tashilayotgan yuk esa nov bo’ylab vintning yasovchilari
yordamida so’riladi.
Vintli konveyerlarning ish unumdorligi, odatda 20…60 m
3
/soat va
ayrim hollarda, ya’ni vint diametri katta bo’lganda 100 m
3
/soat gacha
bo’ladi. Valning aylanishlar soni tashilayotgan materialga va vint
diametriga bog’liq. Masalan, og’ir materiallar uchun, odatda, 50 va
yengil material uchun esa 150 min
-1
gacha.
Vintli konveyerlar materiallarni gorizontal, bir oz qiya (10-20°
gacha), shuningdek vertikal yo’nalishda tashish uchun ishlatiladi.
102
Vertikal vintli konveyerda changsimon va donali materiallar
tashiladi.
Nov
rolini
vertikal
tsilindrik
truba
bajaradi.
Bu
konveyerlarning ko’tarish balandligi 25 m gacha, ish unumdorligi esa 50
m
3
/soat gacha, valning aylanish soni 1400 min
-1
va vint diametri 400
mm gacha bo’ladi.
Afzalligi: tuzilishi oddiy, ko’ndalang kesimining o’lchamlari
kichik, germetik, tashqarida harakat qiluvchi qismi yo’q va bo’shatish
qulay. Kamchiligi: boshqa konveyerlarga nisbatan materiallarni tashish
uchun ko’p elektr energiya sarf qiladi, tashilayotgan materiallar
maydalanib ketadi, vint va novning yeyilishi natijasida tez ishdan
chiqadi. Bu yeyilish asosan o’tkir qirrali materiallarni tashishda hosil
bo’ladi.
Vintli konveyer 3 asosiy elementdan tashkil topgan: vint, nov,
yuritma.
Vint.
Vintli konveyerlarda vint 2 eng kerakli va mas’uliyatli
element hisoblanadi. Vintlar yaxlit, tasmali fasonli, parrakli va hokazo
qilib tayyorlanadi (8.2 – rasm). Bulardan keng tarqalgani yaxlit
vintlisidir. Bu vint yakka sektsiyadan yig’ilgan bo’lib, qalinligi 3…4
mm li varaqa po’latdan shtampovka qilib valga payvandlanadi. Vint
qadami t = (0,5…1,0) D atrofida olinadi. Tasmali va parrakli vintlar
materiallarni tashishdan tashqari, ularni aralashtirish vazifasini ham
bajaradi. Vintli konveyerlarning uzunligi 70 m bo’lganligi sababli, vintni
har 2…3 metrda ushlab turuvchi osma tayanchli podshipniklar
ishlatiladi. Vintlar chapaqay yoki o’naqay, bir, ikki yoki uch kirimli,
diametri 100, 150, 200, 250, 300, 350, 400, 450, 500 va 600 mm bo’ladi.
t
Do'stlaringiz bilan baham: |
