O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Sistemali snnashuv va "I-M-M" sistemasi.
Bugungi kunda o’quv 
jarayonida qo’llaniladigan didaktik vositalar majmuasi loyixalanayotganda inson 
omili va loyixalanayotgan majmuaning ishlash muhiti inobatga olinishi kerak. 
Shuning uchun o’quv jarayonida sistemali yondashuv va "I-M-M" sistemasining 
ahamiyati juda katta. Tuzilma loyixalanayotganda
 
inson omili
, 
ya’ni undan 
foydalanuvchi o’qituvchi va o’quvchilarga qo’yiladigan shartlar va talablar, 
foydalanuvchilar uchun beriladigan kulayliklar va imkoniyatlar, xisobga olinishi 
kerak. Avvalo o’quv jarayonida ko’zda tutilgan maqsadga erishish uchun 
o’qituvchi majmuaning imkoniyatlaridan maksimal foydalanishi kerak, majmua 
foydalanish uchun qulay bo’lishi, ko’p vaqt, mexnat va malaka talab qilmasligi 
kerak. O’quvchilarga o’quv materialni tushunarli tarzda yetkazish, bilimlarni 
o’zlashtirish, malakalarini oshirish uchun maksimat imkoniyat bera olishi kerak. 
Majmuaning muvaffaqiyatli ishlashida
 
ish o’rnini loyixalash ustuvor omil 
hisoblanadi. Ish o’rni qo’llanilayotgan majmuaning asosiy qismi hisoblanadi. 
Loyihalanayotgan majmualar murakkabligi va bajaradigan ishiga qarab bir yoki 
bir nechta ish o’rinlariga ega bo’ladi. Masalan oddiy majmualardan bo’lmish, 
videoyozuvlarni saqlash va bo’lajak dars uchun saralash statsionar shkaf-
modulidan faqat o’qituvchining o’zi foydalangani uchun unda birta ish o’rni 
loyixalangan. Misol uchun murakkab majmualardan bo’lmish "Malaka darajasini 
berish markazi"da bajariladigan ishlarning ko’lami va tashkil etilgan 
bo’limlarning soniga qarab kamida beshta ish o’rni loyixalanadi. Lekin 

---

25 
loyixalangan majmuaning muvaffaqiyat bilan ishlashi, undagi ish o’rinlarining 
soni qanchaligidan qat’iy nazar, ish o’rni yoki o’rinlarining qanchalik qulay, 
universal va ko’p imkoniyatlarga ega qilib loyixalanishiga bog’liq. Bunga biz, 
keyingi mavzularimizda alohida majmualar bilan tanishganimizda xam amin 
bo’lamiz.