O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi Buxoro davlat universiteti

Savol va topshiriqlar: 
1.
Barqaror birikmalar deb nimaga aytiladi? 
2.
Frazeologizm nima? 
3.
“Baland oxurdan yem yemoq” iborasining ma'nosini izohlang. 
1-topshiriq.
Quyida berilgan frazeologizmlarning har biri ishtirokida alohida-alohida 
gap tuzing. Ularning gap mazmunini yuzaga chiqarishdagi o`rnini belgilang. 
Hafsalasi pir bo`lmoq, ko`zi ochilmoq, qulog`i tom bitmoq, o`pkasini cho`pga
ilgan, oyog`ini qo`lga olmoq, boshi osmonga yetmoq, ko`zi uchib turgani yo`q. 
2-topshiriq. 
Quyida berilgan gaplardagi frazeologik birikmalarni topib, ma'nosini 
sharhlang. 
1. Arava bo`lsa almisoqdan qolgan, yana sinibdi. 
2. Aravani quruq olib qochish evi bilan-da, avval burningni artsang-chi... (S. Abdulla.) 
3. Ishqilib baraka topsin, shu doktorlar boshing yostiqqa tekkanda joningga aro 
kirishadi.
4. Yo`qlab kelibsan, boshim osmonga yetdi. 
5. Qizlar har zamonda ishdan bosh ko`tarib, bir-biriga gap otishadi. (S. Ahmad) 
6. Qorasochning dili siyoh bo`lib, birdan xo`rligi keldi. (S. Azimov) 
7. ...Amalda ishni izdan chiqarib yuboribsiz.

---

73 
8. Kavushini to`g`rilab qo`yish kerak: qurilishni ham, kollektivni ham sariq chaqaga 
sotadi. (Asqad Muxtor) 
9. Hoji xola ko`zi ilinib, endi xurrak ota boshlagan edi.
10. ...Uning ko`zlari qinidan chiqayozdi. (Oybek) 
Frazealogik birliklarning turlari va uslubiy xususiyatlari. 
3-topshiriq
. Quyida berilgan barqaror birikmalardan foydalanib, gaplar tuzing. 
Birikmalar ma'nolarini izohlang. 
Yerga ursa ko`kka sachraydi, yaxshi ko`rmoq, medasiga tegmoq, yuragi toza, tepa 
sochi tikka bo`lmoq, ko`nglida kiri yo`q, og`ziga tolqon solmoq, podadan oldin chang 
chiqarmoq, oq ko`ngil, ko`nglini yozdi, o`takasi yorildi, tishini tishiga qo`ymoq, iрidan 
ignasigacha, og`zining tanobi qochadigan. 
4- topshiriq
. O'zbek tiliga tarjima qiling. Shu so'zlar ishtirokida 5 - 6 ta gap tuzing. 
Сварщик, языковед, искусствовед, арендатор, вишневый сад, лужайка, 
цыпленок, теленок, жеребенок, волчонок. 
5- topshiriq
. Rus tiliga tarjima qiling. 
Qisqichbaqa, toshbaqa, uchburchak, kopburchak, kitobxon, soatsoz, bogbon, oshpaz.