O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti magistratura bo’limi Qo’lyozma huquqida udk: sharopov farrux qobilovich harorat ta’sirida maydon tranzistorining elektro-fizik parametrlari

3.1-rasm. Turli ishchi toklarda kuchlanish kamayishining haroratga bog'liqligi
Ishchi tokning 5 mkАdan 20 mkАgacha oshish chegarasida harorat koeffi-tsienti sezgirligi 2.33 mV/°Sdan 1.76 mV/°S gacha pasayadi. Bunday tendentsiya toʼgʼri diffe-rentsial qarshilikning haroratga bogʼliqligi bilan tushuntiriladi. Tadqiq etilgan maydon tranzis-torini harorat qayd qilgichi sifatida qoʼllanilishi uchun opti-mal tok sifatida 5÷10 mkА tok intervali hisoblanadi (5-rasm). Shu sababli toʼgʼri tokni cheklash reji-midagi p-n-oʼtishli maydon tranzis-torida tok hosil boʼlish ja- rayonlari va maʼlum darajada tashuv-chilarning injektsiya darajasi bilan harorat sezgirligi aniqlanadi.
	Olin-gan toʼgʼri siljish kuchlanishi harorat sezgirligi qiymatlari, diod struktu-ralarda olingan natijalardan qolish-maydi, maydon tranzistorining miniatyur konstruktsiyasi esa uni tor zazorli turli uskuna va asboblarda qoʼllashga imkon beradi. Yarimoʼtkazgich diodlar va diskret bipolyar tranzistorlar asosida eng yuqori harorat koeffitsienti koʼrsat-gichlari 2.3÷2.6 mV/°S ni tashkil etadi. Аmmo maydon tranzistori va ularning harorat koeffitsientlarini boshqarish para-	3.2-rasm. Maydon tranzistori zatvor-kanali p-n-o'tishining to'g'ri tarmog'i volьtamper xarakteristikasi

metrlari mexanizmlariga bagʼishlagan tadqiqotlar haqida maʼlumot mavjud emas. Shu bilan birga maydon tranzistorlarini yangi maqsadlarda noanʼanaviy ulash rejimlarida qoʼllanilish imkoniyatlari oz oʼraga-nilganligicha qolmoqda. Termosezgirlik parametri sifatida zatvor-istok oʼtishda tushadigan toʼgʼri siljish kattaligining oʼzgarishi qabul qilingan (6-rasmdagi sxemada koʼrsatilgan). Ishchi kuchlanishning kattaligi rezistori bilan, tok esa rezis-tori bilan toʼgʼrilagich toki oʼtishi cheklanadi. Maydon tranzistorining diod va bipolyar tranzistor strukturalaridan farqi shundaki, bazaviy soha (kanal) qalinligi fiksatsiyalangan qiymatga ega boʼlib, zatvor sohasida tashuvchilar kontsentratsiyasi ( ) ikki-uch karra kanal sohasiga nisba-