O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti magistratura bo’limi Qo’lyozma huquqida udk: sharopov farrux qobilovich harorat ta’sirida maydon tranzistorining elektro-fizik parametrlari

3.2. Kanali yopilgan holatda maydon tranzistoriga harorat ta’sirini o’rganish
To'g'ri tokning p-n-o'tish orqali cheklanganligi sababli ( ), haro-ratning oshishi tushayotgan kuchlanishning kamayishiga olib keladi. Bunda to'g'ri tokning to'yinish tokiga nisbatining o'zgarishi harorat koeffi-tsiyentini boshqariladigan o'zgarishini ta'minlaydi (13-formulaga qarang). Bunda namunalar to'plamidan harorat koeffitsiyentlarini identifikatsiya-lash imkoniyati paydo bo'ladi.
Shu sababli to'g'ri tokni cheklash rejimidagi p-n-o'tishli maydon tran-zistori tok o'tkazish mexanizmiga asosan harorat sezgirligiga ega bo'lib, uni tashuvchilar injektsiyasi darajasi bilan boshqarish mumkin. Olingan to'g'ri tushayotgan kuchlanishning harorat sezgirligi qiymatlari (2.5 mV/°S) diod va tranzistor strukturalardagi qiymatlaridan qolishmaydi.
Yopilish kuchlanishi harorat koeffitsiyenti bilan tushayotgan kuchlanish harorat koeffitsiyentini solishtirish shuni ko'rsatdiki, ikkala holatda ham ular yopilish kuchlanishi kattaligiga bog'liq. To'g'ri siljish rejimida harorat koeffitsiyenti to'g'ri tokning teskari tokka nisbati bilan aniqlanadi, ya'ni kattalikni boshqarish mumkin. Bunda yopilish kuchlanishi kichik bo'lgan namunalarda tushayotgan kuchlanish katta qiymatga ega bo'lib, bu o'lchovning aniqligini oshiradi. Xulosa qilib aytganda, maydon tranzis-torining harorat koeffitsiyenti baza sohasi qalinligi bilan proportsio-nal bo'lib, ular fizikaviy boshqariladi.
8-rasmda istok-zatvor o'tishida kuchlanishning tushishini o'lchash uchun maydon tranzistorining elektrik sxemasi ulanishi keltirilgan. Birinchi volьtmetrga ulangan blok manbasidan ishchi kuchlanish mikroampermetrdan stok-zatvor o'tishiga beriladi.

3.5-rasm. Stok-zatvor kuchlanishi bilan kanal yopilish rejimida istok-zatvor o'tishida kuchlanishning tushishini o'lchash sxemasi

Istok-zatvor o'tishida kuchlanishning tushishini sxema asosida tadqiq etilganda haroratning oshishi (9-rasm) yopilish kuchlanishining harorat koeffitsiyenti (mV/°S) ning oshishiga olib keladi..
(3.6)
Olingan harorat koeffitsiyenti qiymatlari (2.3 mV/grad) (10-rasm) ishlab chiqarilgan diod strukturalardan ikki marta kattadir.