O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang‘ich ta’lim fakulteti boshlang‘ich ta’lim nazariyasi kafedrasi

Quvnoq daqiqa:

O’qituvchi: - Ofarin! Katta rahmat! Ana endi bolajonlar sizlar bilan dam olish daqiqasida jismoniy mashqqa oid yod olgan she’rimizni hammamiz birgalikda aytamiz va baja- ramiz.
(Quvnoq daqiqa jismoniy tarbiya fani bilan bog‘lanadi)
Chapak-chapak 1 chapak (chapak chalishadi)
chapak. (qo‘llar keng yoyiladi)

Hammasi bo‘lib eshu-xesh,

(ikki yon tomonga qarsak chalinadi)

Ishlarimiz bo‘ldi besh.

(barmoqlar bilan 5 soni ko‘rsatiladi)
6-7 egildik, (qo‘llar belda ikki yonga )
8-9 burildik, (qo‘llar belda ikki tarafga)
To‘p-to‘p qo‘ydik, (oyoqlar to‘pirlatib polga uriladi) Bo‘ldi 10 (barmoqlar bilan 10 soni ko‘rsatiladi) Bajarish ham bo‘ldi jo‘n.
(oxirida o‘rinlariga joylashadilar)

4. Darsni mustahkamlash:

Mustaqil ish. Yangi mavzu yuzasidan savol-javob o‘tka- ziladi. Har bir guruh uchun alohida topshiriq beriladi.

1. 
   guruh: Geometrik shakllar so‘zini doskada yoki og‘zaki tarmoqlang.
   
2. 
   guruh: Atrofda qaysi buyumlar to‘rtburchak shaklida?
   
3. 
   guruh: Doira shaklidagi buyumlarni aytib bering.
   
4. 
   guruh: Robort yasashda qaysi shakllardan foyda- landingiz?
   
1. 
   guruh: Uchburchak shaklidagi buyumlarni sanab bering.O’quvchilarni baholash. Dars davomida faol ishtirok etgan o‘quvchilar baholanadi hamda ballar hisoblanib g‘olib guruh aniqlab rag‘batlantiriladi.
   

6. 
   Uyga vazifa: Buklash usullaridan namunalarni albom varag‘iga yopishtirib kelish.
   

УМУМИЙ ХУЛОСАЛАР

Bugungi zamonda raqamli bilimlar va zamonaviy axborot texnologiyalari taraqqiyotga erishishning muhim shartlaridan biridir. Raqamli texnologiyalar nafaqat бошланғич таълим тизимини takomillashtiradi va ijtimoiy sohada ўқувчиlarga katta qulayliklar yaratadi. Bundan tashqari raqamli texnologiyalar таълимда ijobiy o‘sishiga zamin yaratadi.

Hozirgi kunga kelib dunyoda ta’lim berish va ta’lim olish dolzarb masalalardan biriga aylandi. Chunki aynan sifatli ta’lim biz yashab turgan dunyoni turli muammolardan qutqarishda muhim rol o`ynashi endi xech kimga sir emas. Shu tufayli davlatlar ta’lim sohasiga katta mablag` ajratmoqdalar. Bu borada mamlakatimizda ham salmoqli ishlar amalga oshirib kelinmoqda.
Shunday bo`lishiga qaramay ta’lim tizimimizda hali o`z yechimini kutayotgan qator masalalar borki ularni bartaraf etmasdan zamonaviy sifatli ta’lim haqida gapirib bo`lmaydi. Xususan axborot olish va foydalanish tezligi juda yiriklashgan hozirgi davrda, fikrimizcha, ta’lim tizimiga raqamli texnologiyalarni jalb etmasdan ta’lim sifatini oshirish va ijtimoiy faol yoshlarni tarbiyalash mumkin emas. Biz ilgari ta’lim dasturlarini an’anaviy usulda ma’ruza shaklida olib borganmiz. Bu ham yirik xajmli kitoblar va qo`llanmalar orqali amalga oshirilgan. Bu o`z navbatida ta’lim sifatining u qadar yuqori bo`lishini ta’minlamagan. O`quvchilar turli qo`shimcha materiallarni o`zlashtirish uchun ham yirik xajmdagi adabiyotlar va katta qappaygan sumkalarni ko`tarib yurishga majbur bo`lgan. Endilikda ta’limni raqamlashtirish jarayoni boshlandi.
Bu esa ta’lim oluvchiga zamonaviy qulayliklar yaratib ta’lim olishni osonlashtirmoqda. Raqamli texnologiyalar joriy etilgan ta’lim tizimi vostilari rolini multimediyalar, kodoskop, kompyuter, noutbuk, internetga ulangan televizorlar, telefon liniyalar, smart doska, proyektorlar bajarib beradi. Bugun ular bilan ta’lim tizimining qurollantirilishi o`quvchilarga dars mashg`ulotlarini sifatli o`tilishini ta’minlaydi. Bugungi pandemiya sharoiti ta’lim tizimida raqamli texnologiyalar qo`llanilishi yaxshi samara berishini isbotladi. Televideniya orqali berib borilgan onlayn darslar raqamli ta’limga o`tishning bir debochasi sifatida qabul qilsak bo`ladi. Bu jarayon o`quvchiga uydan chiqmay turib ham ta’lim olish mumkinligini isbotlab berdi. Raqamli ta’limga o`tishning boshqa afzalliklari to`g`risida ham fikr yuritadigan bo`lsak ularga quyidagilarni kiritish o`rinlidir.O`quvchilar xohlagan joyida va xohlagan vaqtida ta’lim olish imkoniga ega bo`ladi; - o`quvchilar mutaxasis yetishmaydigan uzoq qishloqlarda ham fanlarni tanlash va uydan turib ta’lim olish imkiniga ega bo`ladi; - internetdan axborot olish va undan foydalanish madaniyati shakllanadi; - ta’lim tizimini yangi bosqichga ko`taradi; - vaqt va mablag` sarfini keskin kamaytiradi; - “raqamli dunyo”da yo`qolib qolmaslik va yaxshi ish topishda ustunliklarga ega bo`ladi. Bugun mamlakatimizning barcha xududlarida ham internet tezligi yetarli emas. Bu esa o`z navbatida raqamli ta’lim tizimiga o`tishga to`sqinlik qiladi. Buni bartaraf etish uchun esa xukumat darajasidagi katta ishlar amalga oshirish talab etiladi. Prezidentimizning Oliy Majlisga murojaatnomalarida ayni shu sohada ko`rsatmalar berilgani biz fikr yuritayotgan sohada sezilarli yuksalish yuz berishiga ishontiradi. 
Wi-Fi zonalar IT parklar ochilishi raqamli ta’lim tizimini yuksalishiga xizmat qiladi. Raqamli ta’limning joriy etilishi o`qituvchilar orasida ishsizlikni keltirib chiqarishi extimolini yuzaga keltiradi, ammo buni ham bartaraf etish imkoni mavjud. Buning uchun o`qituvchilarni raqamli texnologiyalar bilan ishlash qobiliyatini o`stirish va internet orqali turli ochiq kurslar tashkil etish orqali bandligini ta’minlash mumkin. Bunda nafaqat mamlakatimizdagi balki chet eldagi qator ta’lim oluvchilarni ham jarayonga jalb etish imkoni bo`ladi. Bu o`z navbatida mustaqil mablag` topish imkonini bersa ikkinchidan o`qituvchini o`z ustida ko`proq ishlashi va raqobat tufayli ta’lim sifatini yanada ortishiga xizmat qiladi. Hozirgi vaqtda bunga telegram kanallari orqali amalga oshirilayotgan ta’limni misol sifatida keltirish mumkin. Bu kanallar orqali o`zlashtirish ko`p vaqt talab etadigan bilimlar qisqa muddatda yetkazib berilmoqda. 
Xulosa sifatida aytish mumkinki raqamli texnologiyalarni ta’lim tizimiga joriy etilishi mamlakat ta’lim tizimini modernizatsiya qilishda katta rol o`ynaydi. Zamonaviy ta’limni tashkil etish va ta’lim samaradorligini ortishiga xizmat qiladi. Shu bilan birga jaxon xamjamiyatida muhim o`rin egallashimizni ta’minlaydi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI

1. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 2020 yil 24 yanvarda Oliy Majlisga yo‘llagan Murojaatnomasi. https://uza.uz/oz/politics/zbekiston-respublikasi-prezidenti-shavkat-mirziyeevning-oliy-25- 01-2020.
   
2. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi "O’zbekiston Republikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar Strategiyasi to‘g‘risida"gi PF-4947-son Farmoni // O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami.- T., 2017, 39 b.
   
3. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 29 noyabrdagi "O’zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligini tashkil etish to‘g‘risidagi PF-5264-son Farmoni. www.lex.uz.
   
4. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 17 iyundagi ""Yoshlar-kelajagimiz" Davlat dasturi to‘g‘risida" gi Farmoni. www.lex.uz.
   
5. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 29 avgustdagi "O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida"gi PF-5712-son Farmoni. www.lex.uz.
   
6. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidentining "Yoshlar ma’naviyatini yuksaltirish va ularning bo‘sh vaqtini mazmunli o‘tkazish bo‘yicha 5 ta muhim tashabbus”. // ”Xalq so‘zi” gaz. – T., 2019. - № 54 (7284).
   
7. 
   Mirziyoyev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib – intizom va shaxsiy javobgarlik har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. – T. : O’zbekiston, 2017, 104 b.
   
8. 
   Abdukarimov H. Innovatsion texnologiyalar va ularning pedagogik mohiyati // Uzluksiz ta’lim tizimida ma’naviy- kasbiy barkamol shaxs tarbiyasi: Respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi materiallari.-Guliston, 2007, - B. 67-69.
   
9. 
   Abdullayeva B.S. Boshlang‘ich ta’lim mezonlari // Boshlang‘ich ta’lim. IMJ.- T., 2017- № 4.- B. 14-16.
   
10. 
    Abdullayeva B.S. Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituv- chilarining axborot kompetentligini rivojlantirish // Boshlang‘ich ta’limning dolzarb masalalari: muammolar va yechimlar: Respiblika ilmiy-amaliy anjumani materiallari.- Jizzax, 2020.- B.6-14.
    
11. 
    Abdullayeva Q., Safarova R.F., Ochilov M.O., Nazarov Q. N., Bikbayeva N.U., Zayniddinova M.A. Boshlang‘ich ta’lim konsepsiyasi//Boshlang‘ich ta’lim. IMJ.- T.,1998.-№ 6.- B.12-18.
    
12. 
    Abdullayeva Q., Safarova R.F., Bikbayeva N.U., Yangibayeva E., Hasanbayeva O., Ne’matova A. Boshlang‘ich ta’lim bo‘yicha yangi tahrirdagi Davlat ta’lim standarti // Boshlang‘ich ta’lim. IMJ.- T., 2005.- № 5. - B. 2-50.
    
13. 
    Abdullayeva Sh. O’quvchilarning tarbiyalanganlik darajasini pedagogik tashhislash// Xalq ta’limi. IMJ.- T., 2004.- № 4.- B. 41-43
    
14. 
    Abduquddusov O.A. Interaktiv yondashuv chuqur bilim, yaxshi fazilatlarni shakllantirish omili // Xalq ta’limi. IMJ.- T., 2000.- № 3.-B. 121-123.
    
15. 
    Ashirov A.T. Kompyuter o‘yin darslarini yaratish orqali o‘quv jarayonini tashkil qilish ahamiyati // Pedagogik kadrlar malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash jarayonida pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologoyalarini qo‘llash muammolari: Respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi mate- riallari. - T., 2007.- B. 27-28.
    
16. 
    Begimqulov U.Sh. Pedagogik ta’lim jarayonini axborotlashtirishni tashkil etish va boshqarish nazariyasi va amaliyoti.- T.: Fan, 2007, 300 b.
    
17. 
    Bilim olishning intellektual tizimini ishlab chiqish nazariyasi va amaliyoti // Mas’ul muharrir B.Begalov; O’zR Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti.- T.: Fan, 2011, 208 b.
    
18. 
    Bobomurodov O.J. Elektron o‘quv qo‘llanmalarni bilimlar bazasida ifodalash va uning asosida o‘qitish jarayo- nini boshqarish usuli va modellari. Tex. fan. nom diss.- T.,
    

2006, 130 b.

19. 
    Boboqulov S. O’quvchilarda iqtisodiy savodxonlikni shakllantirish metodikasi. Ped.fan.nom. diss. avtor.- T.,
    

2005, 20 b.

20. 
    Boynazarov U. Elektron o‘quv dasturlarini web- sahifalarida joylashtirishning dasturiy ta’minoti // Ta’lim muammolari. NMJ.- T., 2009.- № 1.-B. 64-65.
    
21. 
    Galmukova I.A. Proyektirovaniye sistemы pedago- gicheskogo monitoringa kachestva obrazovaniya. Diss...kand. ped.nauk.- Smolensk, 2005, 163 s.
    
22. 
    Golovichar G.V. Teoriya i praktika provedeniya monitoringa kachestva znaniy obuchayuщixsya obrazovatelnыx uchrejdeniy regiona // Upravleniye kachestvom obrazovaniya. - M., 2008.- № .2.- S. 48-58.
    
23. 
    Grebnova D.M. Interaktivnыe metodы obucheniya kak sredstva formirovaniya professionalnoy kompetentnosti budushix uchiteley informatiki //Tendensiya razvitiya Rossiyskoy sistemы professionalnogo obrazovaniya v usloviyax globalizatsii: Mejdunarodnaya nauchno-prakticheskaya konferensiya.-chast-1.- Novosibirsk, 2009.- S. 35-38.
    
24. 
    Djurayev R.X., Turg‘unov D.T. Ta’lim menejmenti.-T.: "Voris- Nashriyot" nashriyoti, 2006, 263 b.
    
25. 
    Djurayev R.X. Proyektirovaniye kachestvo obrazovaniya. -T.: Fan, 2009, 62 s.
    
26. 
    Jumayev M. XXI asr matematika o‘qituvchisining professional faoliyati masalalari //TDPU ilmiy axborot- nomasi. Ilmiy-nazariy jurnal. - T.,2017.- № 4 (13).-B.87-92.
    
27. 
    Zaysev. O.N. Informatsionno-kompyuternaya podgotovka bakalavra v usloviyax kompetentnostnogo podxoda// Materialы IV Mejdunarodnoy nauchno-prakticheskoy konferensii "Nauka i praktika: problemы, idei, innovatsii".- Chistopol, 2019.- S.155-156.
    
28. 
    Pedagogicheskaya ensiklopediya. - M.,1968.-3 tom.-S 372.
    
29. 
    Rasulova L. Boshlang‘ich ta’limni integratsiyalash yo‘llari // Boshlang‘ich ta’limda innovatsion texnologiyalar: muammolar, yechimlar: Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari. - Jizzax, 2006.-III qism.-B. 219-221.
    
30. 
    Raximov B.X. Bo‘lajak o‘qituvchilarda kasbiy-madaniy munosabatlarning shakllanishi. Ped. fan. nom. diss.avtor.-T., 2005, 24 b.
    
31. 
    Raxmatova F.A., To‘raqulova N.X., To‘raqulova M.A. Matematika fanidan o‘qish kitobi. O’quv – metodik qo‘llanma. – T. : INNOVASIYA – ZIYO, 2020, 286 b.
    
32. 
    Raximov Z.T. Ta’limning mobillashuvi sharoitida talabalar o‘quv-bilish faoliyatini rivojlantirish metodi- kasini takomillashtirish. Ped.fan.bo‘yicha falsafa dokt. (PhD) diss.avtor.-T., 2018, 50 b.
    
33. 
    Sobirov B.Ye. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini infor- matika ta’limiga tayyorlashning metodikasi. Ped.fan.nom...
    

diss.avtor.-T., 2012, 22 b.

34. 
    Safarova R., Akramova G. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini tayyorlashning dolzarb muammolari // Boshlang‘ich sinf o‘quv- chilarini tayyorlash jarayonida zamonaviy kasbiy ta’lim muammolari: Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari.-Guliston, 2008.-B. 175-176.
    
35. 
    Safarbuvayeva I.R. O’quvchi shaxsini shakllantirishda milliy mentalitet elementlaridan foydalanishning pedagogik asoslari. Ped.fan.nom...diss.avtor. –T., 2006, 22 b.
    
36. 
    Raximova F.A., To‘raqulova N.X., To‘raqulova M.A. Matematika fanidan o‘qish kitobi. O’quv-metodik qo‘llanma.-T.: INNOVATSIYA-ZIYO, 2020, 286 b.
    
37. 
    Soloveva M. Analiz vozmojnostey elektronnogo obucheniya pri podgotovke spetsialistov vыsshey kvalifikatsii // Xalq ta’limi IMJ.-2007.- № 6. -S. 124-127.
    
38. 
    Taylaqov. N.I. Uzluksiz ta’lim tizimi uchun o‘quv adabiyotlari yangi avlodini yaratishning ilmiy pedagogik asoslari. Ped fan.dokt...diss.-T., 2006, 331 b.
    
39. 
    Toshpulatova Sh.O. O’quvchilarning mantiqiy fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish. Ped. fan. bo‘yicha falsafa doktori (PhD) diss. avtor.-T., 2018, 26 b.
    
40. 
    Turg‘unov S.T. Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari direktorlari boshqaruv faoliyatining nazariy asoslari. Ped.fan.dokt...diss. –T., 2007, 368 b.
    
41. 
    To‘raqulov X.A. Ilmiy ijodiyot metodologiyasi. Monografiya. –T.: Fan, 2007, 252 b.
    
42. 
    To‘raqulov X.A. Jabbarov N.S. Bo‘lajak o‘qituvchilarni innovatsion faoliyatga tayyorlashning nazariy-metodologik asoslari. Monografiya.-T.: Fan va texnologiya, 2019, 152 b.
    
43. 
    To‘raqulov X.A., Hasanboyev J., Usmonov N.O’., Alqarov I.Sh., To‘raqulov O.X. Ilmiy tadqiqot asoslari. O’quv qo‘llanma. –T.: Fan va texnologiya, 2011, 484 b.
    
44. 
    To‘raqulov X.A Pedagogik tadqiqotlarda axborot tizim- lari va texnologiyalari. Monografiya. – T.: Fan, 2007, 248 b.
    
45. 
    To‘raqulov X.A. Boshlang‘ich ta’limda innovatsion yondashuvlarning ijtimoiy jihatdan zarurligi // Boshlang‘ich ta’limda innovatson texnologiyalar: muammolar, yechimlar: Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari.-Jizzax, 2006.-III qism. –B.153-157.
    
46. 
    To‘raqulov X.A., Aliqulov S.T., Zrolov Q.N. Boshlang‘ich ta’limga qo‘yilgan zamonaviy talab – davr talabi // "Boshlang‘ich ta’limda innovatsion texnologiyalar: muammolar, yechimlar" mavzuidagi Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari.
    

- Jizzax, 2006. – 1-q. – B. 14-15.

47. 
    To‘raqulov O.X. Axborotlashtirilgan ta’lim muhitida kichik mutaxassislar tayyorlashning ilmiy-metodik ta’minoti- ni takomillashtirish. Ped.fan.dokt...diss.avtor.-T., 2017, 64 b.
    
48. 
    To‘raqulov O.X Axborotlashtirilgan ta’lim muhitida ta’limni boshqarish. O’quv-uslubiy qo‘llanma.-T.: Fan va texnologiya, 2010, 156 b.
    
49. 
    Ermatov I. XX asr boshlarida ilk ona tili darslik – qo‘llanmalarining yaratilish tarixiga nazar // “Xalq ta’limi” . IMJ. – T.: 2011.-№ 2.-B. 92-94.
    
50. 
    Hasanov S. Sharq mutafakkirlari va ma’rifatparvar pedagoglari asarlarida pedagogik texnologiyalarning o‘ziga xos xususiyatlari // Xalq ta’lim. IMJ. –T., 2011.-№ 2.-B. 97-102.
    
51. 
    Hasanboyev J., To‘raqulov X.A., Xaydarov M., Hasanboyeva O., Usmonov N.O’. Pedagogika fanidan izohli lug‘at. –T.: Fan va texnologiya, 2009, 672 b.
    
52. 
    Hasanboyev J., To‘raqulov X.A., Alqarov I.Sh., Usmonov N.O’., Yuzlikayev F.R. Pedagogika. Darslik.-II qism. –T.: Tafak- kur-Bo‘stoni, 2011, 280 b.
    
53. 
    Hasanboyev J., To‘raqulov X.A., Ravshanov O.A., Kushvaqtov N.X. Milliy pedagogikamiz tarixiy ildizlari va barkamol avlod tarbiyasi. Uslubiy qo‘llanma. -Jizzax, 2007, 116 b.