O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi b. M. Umarov psixologiya

Delfi texnologiyasi
Bu texnologiyaning mazmuni jamoa bo‘lib qo'yilgan muammoning muqobil echimlarini maqbullik darajalari bo‘yicha tabaqalashtirib, ulardan har binning muhim yoki nomuhimligini baholashdan, shu asosda eng yaxshi variantni tanlab olishdan iborat. Masalan, er maydonini plugda 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45 sm chuqurlikda og'darish mumkin bo'lsin. Muayyan olingan er maydonini og‘darishda shu variantlardan qaysi biri eng yaxshi ekanligini aniqlash uchun ulardan har biri emi haydashga doir mavjud agrotexnik faktorlar asosida o‘qituvchining trenerligida talaba-o‘quvchilar tomonidan baholanadi. Bunda har bir kichik guruh o‘zlarining variantlarini taklif etishlari, so‘ngra fikrlar umumlashtirilib eng yaxshi variant tanlab olinishi ham mumkin.
T-jadval texnologiyasi
Bu texnologiyadan leksiya darslari va amaliy mashg‘ulotlaming yakuniy qismida foydalanish quiay. Bunda bir muammoni turli qarama- qarshi nuqtai nazarlardan qaraladi (ijobiy va salbiy, afzallik va kamchilik, foyda va zarar, to‘g‘ri va noto‘g‘ri). Masalan, o‘qituvchi mavzu bo'yicha aralashtirib tuzilgan to‘g‘ri va noto‘g‘ri javoblami ekranga chiqarib, bir partada o'tirgan talaba-o‘quvchilarga hamkorlikda ulami jadvalga ajratib yozishlarini, so'ngra yozilgan varaqlarini yondosh partadagi talaba-o‘quvchilar bilan almashtirib qo'shimchalar qilishlarini taklif etadi. Ish yakunlangach to‘g‘ri va noto‘g‘ri javoblar ajratib yozilgan jadval ekranga chiqariladi. Talaba-o‘quvchilar o‘zlarining javoblarini ekrandagi jadval bilan taqqoslab tegishli xulosalaiga kelishadi.

To‘g‘ri javoblar	Noto‘g‘ri javoblar
1.	1.
2.	2.

Insert texnologiyasi
Bu texnologiya har bir talaba-o‘quvchining mavzuni tezkor o'qib oldindan olingan bilimlari asosida matnga belgilar qo'yib chiqib munosabat bildirish imkonini beradi. Ma’ruza matnidagi har bir muhim tushunchalar, fikrlar to‘g‘risiga tegishli belgilar qo‘yib chiqilib, ulardan quyidagi jadval tuziladi:

Mavzuning asosiy tushunchalari va tayanch iboralari mazmuni	Bila­man	Men uchun yangi ma’lumot	Men bilgan ma’lumotni inkor qildi	Meni o‘y- lantirib qo'ydi (tushunmadim)
	V	q	—	?
l .A(x;u)-nuqta	V
2.A(x)-to‘g‘ri chiziqda, A(x; y)-tekislikdagi, A(x; y; z)-fazodagi nuqta				?
3. z-A nuqtaning apli- katasi		q
4.xqO-to‘g‘ri chiziqda nuqtani, tekislikdaordi- natao‘qini, fazoda(uOz) tekislikni ifodalaydi			—

„Bilaman. Bilishni xohlayman. Bilib oldim“ metodi

Bu metod leksiya darslar uchun qulay. O'qituvchi mavzu bo'yicha asosiy tushunchalar va iboralar ro'yxatini kodoskopga o'xshash biror texnik vosita yordamida talaba-o'quvchilarga taqdim etadi. Talaba- o'quvchilar o'zlari biladigan va bilmaydigan tushunchalar va iboralar bilan namunadagi jadvalni to'ldiradilar:

Bilaman	Bilishni xohlayman	Bilib oldim

Ro'yxatga kirmagan, biroq dars jarayonida yangidan paydo bo‘l- gan talaba uchun notanish tushuncha va iboralar ham jadvalning ikkinchi ustuniga qo'shimcha ravishda qayd etilib boriladi.

Talaba-o'quvchining asosiy diqqat e'tibori jadvalning ikkinchi ustunidagi bilimlami egallashga qaratiladi. Talaba-o'quvchi darsni diqqat bilan tinglab jadvalning ikkinchi ustunidagi tushuncha va iboralami bilib va yozib oladi hamda o'zlashtirgan savol to'g'risidagi uchinchi ustunga „q“ belgi qo'yadi, boshqalari bo‘sh turadi. Agar dars jarayonida ikkinchi ustundagi ayrim tushuncha va iboralar o'rganilmasdan qolib ketsa, ular o'qituvchidan so'rab yoki mustaqil ravishda o'rganib olinadi.
Bu usul talaba-o'quvchida bilimlami o'zlashtirish bo'yicha o‘z-o'zini nazorat qilish, darsdayoq tegishli ma'lumotlami egallab olishga intilish, axborot resurslari ustida mustaqil ishlash ko'nikmalarini shakllantiradi.