O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti jismoniy madaniyat fakulteti

5. Darvozabon o’yinining texnikasi. 

Darvozabon jamoada eng qiyin va mas’uliyatli vazifani 

bajaradi. Uning harakati faqat darvozaning xavfsizligini emas, balki, 

hujumning natijasini ham belgilaydi. 

Darvozabonning dastlabki turish holatiga uning gavdasini tik 

turishi, siljishi, chalg’itishlari, to’pni qo’l, oyoq, gavda bilan 

qaytarishi va to’pni uzatishlari kiradi. 

-  Darvozabonning turishi harakatdagi to’pning vaziyatiga 

bog’liq ravishda, har-xil holatda bo’lishi mumkin. Darvozada 

turishning ikki turi mavjud bo’lib, bu darvoza o’rtasida va  darvoza 

ustunlari yonida turish hisoblanadi. Darvoza o’rtasida asosiy holatda 

turib harakat qilish qulayroqdir. Agar hujumchi to’p otishni 

burchakdan bajarayotgan bo’lsa, unda darvozabon darvoza  ustuni  

oldida, yonda turib (oyoqlar oralig’i 15-20sm) darvozaga yaqin 

bo’lgan qo’lini yuqoriga ko’tarib, tirsak qismi salgina bukilgan 

bo’ladi, shunda darvozaning yuqori burchagini yopish mumkin 

bo’ladi. 

-  Siljish darvozabonning asosan yon tomonga qadam qo’yib 

joyini o’zgartirishi orqali amalga oshiriladi va to’pni qaytarish 

uchun tayyor bo’lishga imkoniyat yaratadi. 

Darvozabon to’pni olib qo’yishni, qaytarilgan to’pni egallab, 

uni o’yinga kiritishni, raqiblar tomonidan tez yorib o’tishni 

ta’minlovchi to’pni egallashi, oldinga va orqaga tez harakat qilishi 

lozim. 

To’pni ilish -  darvozabon o’yini texnikasining eng muhim 

qismidir. Kuchli otilgan to’pni ilib olish imkoni kam bo’lsa ham, uni 

qaytargandan so’ng egallab olish muhim, shuning uchun darvozabon 

eng yaxshisi to’pni ikki qo’llab ilib olgani ma’qul hisoblanadi.  

To’pni qaytarishda, ushlab olishda darvozabon bir yoki ikki 

qo’lini ishlatishi, baravariga oyoq va qo’l bilan yoki gavda bilan 

ham to’pni qaytarishga tayyor bo’lishi lozim. 

To’pni uzatish darvozabon  tomonidan tez va aniq uzatilgan 

to’p  jamoaning hujumga o’tishi uchun sharoit yaratishning 

garovidir. Darvozabonning harakati samarali bo’lishi uchun eng 

to’g’ri turish holati darvoza o’rtasi hisoblanadi. Darvoza oldida 

---

 

34 

uning markazidan bir metrgacha masofa bo’ylab harakat qiluvchi 

darvozabon balanddan keladigan to’pni egallashga doim tayyor 

bo’lishi lozim. Darvozabon hyech vaqt to’pni nazoratsiz 

qoldirmasligi va o’z vaqtida hujumchining to’p otish usulini bu 

harakat boshlanishidan oldinroq aniqlashi juda muhim hisoblanadi.