O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

m a’shuqaga bo'lgan samimiy sevgini kuylashni inkor etmaydi. Uning
bu maqsadi “Latofatnoma”ning aksariyat baytlaridan anglashilib tura­
di. Bu mavzu yorning jafokashligiyu oshiqning dardi orqali ko‘rsatiladi.
Yorning jamolini ko‘rgan gul uyalganidan g ‘unchaga aylanadi, qish fas-
lida yor kulganda, yoz bo‘ladi, uning karashmasi jonu dilni g ‘orat qila­
di, ko‘zlari yag‘moyu chigilni talon-taroj qiladi. Hayotdan zavqlanishni,
dunyo go‘zalligidan huzur topishni ilohiy ishq aslo inkor etmaganini
yana nomadagi aksariyat baytlarda ko‘rish mumkin.
Ma’shuqaning quyidagi ta’rif-tavsifi orqali shoir ana shunday dun­
yoviy sevgini ulug‘laydi, dunyoviy sevgidan qudratliroq kuch y o ‘qligiga
ishora qiladi:
Ayo sardaftari xuboni olam,
Qamug‘ mulki jahon sizga musallam.
Parilar shohisan, husnung ziyoda,
Ruhung ko‘rsa shohlar bo‘lur piyoda.
Qaro zulfung ajab hinduyi tasvir,
Erur fatton ko‘zung joduyi Kashmir.
Yuzung kunduz bikin, zulfung shabi tor,
Soching chininda pinhon mushki totor.
Labing la’li Badaxshon, tishlaring dur,
Sadaf o g‘zin qurutqon tishlaringdur.
Yorning an’anaviy ta’rif-tavsifi bilan birga, Xo‘jandiyga xos tasvir
uchraydiki, bu baytlar “Latofatnoma”ning boshqa nomalar bilan bellas-
ha oladigan asar ekanini ta’minlagan. Shoirning
X o‘jandiy so‘zlarin Xorazmiy miskin,
Eshitsa yo ‘lli deb qilg‘aydi tahsin
deb aytgan so‘zlari haqiqat ekanini mazkur baytlar ham tasdiqlab
turibdi. Zotan, X o‘jandiy Xorazmiyning tahsiniga loyiq noma janrida
asar yarata oldi.
“Latofatnoma”da har bir nomaning oxiridagi bir bayt soqiyga muro-
jaatdir. Bu baytlar soqiynoma janriga mansub:
358

---