O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

Yusuf Amiriyning “Dahnoma” asari. 
Yusuf Amiriyning de­
voni, “Dahnoma” va “Bang va chog‘ir” munozarasi bizga yetib kelgan.
lining “Dahnoma” asari hijriy 833 (milodiy 1429-30) yili yozilgan. Bu
shoir io‘g ‘risida Alisher Navoiyning “Majolis un-nafbis” tazkirasida qu­
yidagi ma’iumotlar bor: “Mavlono Amiriy - turk erdi va turkcha she’ri
уnxshi voqye’ bo‘lubtur, ammo shuhrat tutmabtur. Va bu bayt aning
“I )ahnoma”sidindur:
Na yemakdin, na uyqudin solib so‘z,
Yemakdin to‘yub, uyqudin yumub ko‘z.
365

---

Ro‘zi qismat har kase az aysh baxshi xud sitond,
G‘ayri zohid k-o‘ riyozatho kashidu xushk mond.
[Qismat kuni (nasiba taqsim etiladigan kun) zohiddan boshqa har
kim o ‘ziga baxshida qilingan ayshni oldi. U esa ne chog‘liq mashaqqat
chekmasin, quruq qoldi.]
Aning qabri Badaxshon sari Arhang Saroydadur” (Navoiy. MAT.
13-tom, 23-24-b.).
Amiriy to‘g ‘risida Davlatshoh Samarqandiy “Tazkirat ush-shuaro”
asarida shunday eslaydi: “Mavlono Yusuf Amiriy sulton Shohruh Mirzo
zamonida katta shuhratga erishgan shoirlardan biridir. U oddiy hayot kec-
hirgan, aytishlaricha, amirlar va mashhur amaldorlar unga g ‘amxo‘rlik
ko‘rsatganlar. Buyuk hoqon Shohruh sulton va uning ulug‘ avlodlari,
amaldorlari sharafiga Amiriy ko‘p qasidalar bitgan. Sulton Boysung‘ur
Mirzo sharafiga bitilgan quyidagi qasida ham unikidir:
Dclam bedard giriftor gasht dar hame u,
Magar kunad shohi olam bclutf dar monash...”
Navoiyning Yusuf Amiriy to‘g ‘risida bergan ma’lumotidan ma’lum
bo‘ladiki, u yashagan davr Navoiyning yoshlik paytlariga to‘g ‘ri keladi.
Atoqli adabiyotshunos Abduqodir Haytimetovr.ing aytishieha, Navoiy